By m.vasilakis

Γερμανική Πρεσβεία & Κοινωνία των Πολιτών

Η ποιότητα μίας φιλελεύθερης Δημοκρατίας βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την δυναμική και την ώθηση που της δίνει η Κοινωνία των Πολιτών. Οι φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών συμβάλλουν μέγιστα στην προστασία ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, δημοσιοποιούν προβλήματα και καταστάσεις, θέτουν κομβικά ερωτήματα και κάνουν προτάσεις για την αντιμετώπισή τους. Αυτές οι πρακτικές εμπλουτίζουν σημαντικά την ποιότητα του δημοσίου διαλόγου και συμβάλλουν στην εξεύρεση λύσεων στα προβλήματα της καθημερινότητας που αντιμετωπίζει η κοινωνία.

Σε πολλές περιπτώσεις παράγουν επιπλέον έρευνα και γνώση. Οι συγκεκριμένοι φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών με την εμπειρογνωμοσύνη και την τεχνογνωσία που κατέχουν στον εκάστοτε τομέα δραστηριοποίησής τους, συμβάλλουν μέγιστα στη καλύτερη κατανόηση και  τις διαστάσεις των εκάστοτε ζητημάτων και δίνουν μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα σχετικά με τα ζητήματα και τις ανησυχίες που απασχολούν την κοινωνία.

Ως προς το ζήτημα της αλληλεπίδρασης Πρεσβειών με την Κοινωνία των Πολιτών, το Ομοσπονδιακό Υπουργείου Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας αναγνωρίζει το γεγονός πως οι δράσεις και η προσφορά της ΚτΠ συμβάλλουν σημαντικά στην κοινωνική συνοχή και στη μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Ως εκ τούτου, η γερμανική Πρεσβεία ως φυσικός εκπρόσωπος του γερμανικού Υπουργείο Εξωτερικών στη χώρα διατηρούσε πάντοτε ανοιχτούς τους δίαυλους επικοινωνίας με την ΚτΠ, λειτουργώντας σε αρκετές περιπτώσεις ως διαμεσολαβητής σε περιπτώσεις που κάποιος φορέας επιθυμούσε κάποια περαιτέρω δικτύωση με αντίστοιχους φορείς στη Γερμανία.Φυσικά η πανδημική κρίση που ανάγκασε το σύνολο τις κοινωνίας να περιορίσει στο ελάχιστο τις φυσικές επαφές της, έφερε μαζί της νέες προκλήσεις στον διάλογο μεταξύ Πρεσβείας και ΚτΠ. Παρά της αντιξοότητες που προέκυψαν από τον Μάρτιο του 2020 και ύστερα, η προσαρμογή σε νέες πλατφόρμες επικοινωνίας, κυρίως μέσω ψηφιακών εργαλείων, επιτεύχθηκε με εντυπωσιακή ταχύτητα και ήταν καταλυτική στην συνέχιση της επικοινωνίας και διαλόγου της ΚτΠ και της Πρεσβείας.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του ενδιαφέροντος που έχει η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας για έναν εποικοδομητικό και ειλικρινή διάλογο με την ΚτΠ, είναι το γεγονός, πώς η Υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ, στα πλαίσια της επίσκεψής της στην Αθήνα στις 28 και 29 Ιουλίου, πραγματοποίησε συνάντηση με εκπροσώπους της ΚτΠ που δραστηριοποιούνται στον τομέα του μεταναστευτικού, ανταλλάζοντας θέσεις μαζί τους και ακούγοντας τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες τους για θέματα της επικαιρότητας.

Σε μία εποχή πανδημικής κρίσης, κλιματικής αλλαγής και γενικότερης γεωπολιτικής αστάθειας, στην οποία η διεθνή κοινότητα καλείται να βρει απαντήσεις σε κομβικά ζητήματα για το μέλλον του πλανήτη, η αλληλεπίδραση μεταξύ πρεσβειών και ΚτΠ μπορεί συμβάλει στην εξεύρεση αμοιβαίως αποδεκτών λύσεων.

Τμήμα Κοινωνικών Υποθέσεων της Πρεσβείας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας

By m.vasilakis

U.S. Embassy & Greek Civil Society

How can Embassies contribute to the development of Civil Society in Greece? 

I arrived in Greece as the Counselor for Public Affairs this August, and in the short time I have been here I’ve observed just how active and dedicated civil society organizations are in this country.  At the U.S. Mission to Greece we work closely with a range of civil society organizations to promote people-to-people ties between our two countries and to help empower change makers.  In recent years, our Embassy hasfocused its civil society engagement on STEM education, the refugee crisis, and women’s empowerment, among other issues.  We see civil society organizations as critical partners in advancing the economic development and sustainability agenda, as well as diversity, equity, inclusion, and accessibility – all of which are policy priorities for the United States government.

Are there any programs or partnerships with Greek NGOs that you have supported and/or you believe are worth highlighting as good practices?

Yes!  We have outstanding, collaborative partnerships with so many fantastic local organizations that it’s difficult for me to choose just one.  I would say that one partnership I am especially proud of is with the NGO Mataroa, which runs a coding education workshop for young girls.  This “CodeGirls” program focuses on developing knowledge of STEM while simultaneously fostering the empowerment of young women. Widening accessibility to STEM education prepares young Greek people for a globally connected and digitally powered future. I am excited to report that Google has joined forces with our Code Girls partners to create an exciting new initiative called Coding Bees, intended for both adults and youth.

What are your strategic social impact priorities? (Refugee, LGBTI, Gender Violence, Racism, Environment, Education, Culture, etc.)

My life’s work is rooted in expanding opportunities for those who need them most.  Prior to becoming a career diplomat, I worked on social justice issues as a lawyer and social worker.  And now, I am the parent of a child with a disability. While in Greece I look forward to working with the relevant ministries and civil society groups to ensure that education is inclusive and available to all.  I see tremendous opportunity to grow the educational relationship between our two countries and to increase student mobility.  I believe some of the U.S. government’s most powerful programs are those that promote educational exchanges for students that would not otherwise have those opportunities, including our Future Leaders Educational Exchange (FLEX program) which we work on with the Greek Ministry of Education.

Of course our Embassy supports a broad array of projects that further our foreign policy priorities, from economic development programs to support for marginalized populations.  Following Russia’s unprovoked invasion of Ukraine, we are diverting resources to support the high volume of migrants in Greece.  The Greek people have demonstrated considerable hospitality and generosity welcoming and caring for thousands of refugees, both after the 2015 refugee crisis and today.  Our Embassy is doing its part to support those refugees and the Greek state through a number of programs, including the creation of scholarship opportunities for refugees at U.S.-affiliated schools in Greece, and by helping newly-arrived migrants learn English.

Other major areas of focus include advancing gender equality and rights for LGBTQI+ individuals. Women have been fighting for equality in professional and personal life for centuries and the fight continues. We were proud to support the Inclusivity Lounge at the Thessaloniki International Fair, organized by our partners Women on Top, which carved out a space for underrepresented voices at one of Greece’s premier political and economic fora.  To promote LGBTQI+ issues, we recently worked with local NGO HIAS Greece to organize capacity building workshops for refugee organizations to adequately provide support services for LGBTQI+ individuals.

This is just a small sample of the work we do to support Greek civil society while advancing our foreign policy priorities.

What are your perceptions of Greek Civil Society?

It is a real privilege to work closely with Greek civil society partners. It is clear to me even after a short time in this country that Greek communities care deeply about pressing global issues, and they take action.  Seeing their dedication and commitment is incredibly heartwarming, and it’s rewarding to work together to build a better tomorrow.  Our Embassy is here to support Greek civil society – organizationally and fiscally – however we can.  And we are also here to learn from our partners.

U.S. Embassy Athens is proud to partner with HIGGS this year for the Green & Sustainable Development Accelerator – a unique accelerator for Greek civil society organizations and social enterprises that focus on environmental issues and sustainable development.  The program will select eight organizations and will offer six months of free trainings and consultations, lectures, workshops and other presentation by Greek and American experts.  It will also offer free access to online funding platforms for CSOs. The program is sponsored by the Costas M. Lemos Foundation, the Ioannis S. Latsis Foundation, and with support by the U.S. Embassy in Athens.

What advice would you give to organizations that want to approach you to ask for support (e.g., expected timeline, range of available resources)

The U.S. Embassy in Athens accepts proposals for financial support from civil society organizations on an annual basis through our Annual Program Statement.  This open call is publicized on our website.  For more information, please visit our Embassy website.  Organizations whose work and proposals are closely aligned with our Embassy’s strategic priorities are most competitive. We are always excited to support projects that align with our national security strategy, which includes a robust commitment to assisting a diverse range of individuals and organizations.  Follow us on social media to learn more about what we do!

Kristin Roberts, Public Affairs Officer, U.S. Embassy in Athens

By m.vasilakis

Συνηγορία και κοινωνία πολιτών: για πολίτες με άποψη!

 

Ποια είναι η γνώμη σας για τον γάμο μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών; Πρέπει δυο άτομα του ίδιου φύλου να έχουν δικαίωμα στην τεκνοθεσία ή όχι;

Τρελάθηκε και βγήκε στους δρόμους ουρλιάζοντας… πόσες φορές δεν έχουμε διαβάσει ανάλογους εντυπωσιακούς τίτλους σε εφημερίδες και ειδησεγραφικά sites… τί συμβαίνει με το στίγμα της ψυχικής νόσου και γιατί αυτό λειτουργεί ως πόλος έλξης μεγαλύτερου αριθμού αναγνωστών στα μέσα;

Η γιαγιάκα και ο παππούλης που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία της χώρας μας, και ενδεχομένως πάσχουν από σοβαρή και ενδεχομένως μη αναστρέψιμη νόσο, είναι σωστό να ενημερώνονται για την κατάσταση της υγείας τους ή όχι;

Ερωτηθείσα από το HIGGS για τα προγράμματα συνηγορίας και τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην ανάδειξη των δικαιωμάτων συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων, όπως και για τον ρόλο της Νορβηγίας, ως δότριας χώρας των EEAGrants – ή Χρηματοδοτικός Μηχανισμός του ΕΟΧ όπως είναι η απόδοση του όρου στα ελληνικά – αναζήτησα τρόπους να ξεφύγω από τις παραδοσιακές μορφές παρουσίασης των στόχων των προγραμμάτων αυτώνκαι σκέφτηκα να αφήσω τα ίδια τα έργα και τις πρωτοβουλίες που η Νορβηγία χρηματοδοτεί μέσω των ΕΕΑ Grants να μιλήσουν από μόνα τους.

Ένας εξαιρετικός πλούτος πρωτοβουλιών και δράσεων προκύπτει αβίαστα από το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους 13,5 εκ ευρώ, με διαχειριστές το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το Solidarity Now. Το πρόγραμμα μετρά ακριβώς 119 έργα σε όλη την Ελλάδα, που υλοποιούνται από 209 φορείς της κοινωνίας των πολιτών. Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο στο πρόγραμμα αυτό είναι τα παραδείγματα σύμπραξης ΜΜΕ και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε πρωτοβουλίες που προάγουν, μεταξύ άλλων, τη χρηστή διακυβέρνηση, την εποπτεία δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων στη δημόσια πολιτική.

Η αλήθεια είναι ότι, στα πρώτα στάδια σχεδιασμού του Active citizens fund, η σύνδεση μεταξύ ΜΜΕ και ΜΚΟ για ένα κοινό έργο δεν ήταν προφανής. Τότε βρισκόμασταν στο 2019 και, παρόλο που υπήρχε ενδιαφέρον για προσέγγιση και κατανόηση ανάμεσα στους δυο αυτούς κόσμους, χρειαζόταν χρόνος ώστε τόσο οι δημοσιογράφοι να αισθανθούν πιο άνετα με τους συνομιλητές τους από τις ΜΚΟ, όσο και οι εκπρόσωποι των οργανώσεων να ξεφύγουν από τον μικρόκοσμο των μυημένων στους οποίους παραδοσιακά απευθύνονταν και να αναζητήσουν συμπαίχτες που θα τους βοηθούσαν να προωθήσουν τα μηνύματά τους ακόμα πιο μακριά.

Το επιχειρήσαμε. Και πέτυχε.

Ας πάρουμε για παράδειγμα το έργο Non Profits and Media Advocating for Good. Μέσα από αυτό, η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών έφερε σε επαφή 32 εκπροσώπους των μέσων μαζικής ενημέρωσης και 32 ΜΚΟ σε τέσσερις πόλεις της Ελλάδας, την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και την Κομοτινή, εξετάζοντας το πως μπορεί κανείς να χτίσει βήμα βήμα μια οργανωμένη καμπάνια συνηγορίας. Το έργο Nonprofits & Media advocating for good ανήκει στo HIGGS και υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τους εταίρους του, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας και την ΑΜΚΕ Πρωτοβουλία για τη Δημοσιογραφία.

Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος έθεσε το ζήτημα της εξάλειψης του στίγματος της ψυχικής υγείας από τον δημοσιογραφικό λόγο. Με πρωταγωνιστική φιγούρα αυτή ενός δημοσιογράφου και όχημα τη διαδικτυακή animated καμπάνια «Τυπώνουμε την είδηση, όχι το στίγμα», το έργο θυμίζει με απλό και αποτελεσματικό τρόπο μερικές βασικές αρχές του αντιστιγματιστικού λόγου, κυρίως σε ότι αφορά γλώσσα που σχετίζεται με θέματα ψυχικής υγείας. Στον ιστότοπο Σβήνουμε το Στίγμα μπορεί κανείς να βρεί αναλυτικούς και κατατοπιστικούς οδηγούς για την εξάλειψη του στίγματος της ψυχικής νόσου στο δημόσιο διάλογο.

Τί γίνεται όμως με τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών στον γάμο και στα παιδιά; Ήδη, το έδαφος είναι πολύ πιο γόνιμο για μια τέτοια συζήτηση, σε σχέση με παλαιότερα. Όπως έδειξε πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις, εν έτι 2022 η πλειοψηφία των Ελλήνων πιστεύουν ότι πρέπει να επιτραπούν οι γάμοι μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών (51,7% συμφωνούν “μάλλον” και “σίγουρα ναι”).  Παράλληλα, έχει αυξηθεί πολύ το ποσοστό των Ελλήνων που συμφωνούν και με την τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια -από 23,2% το 2019 το ποσοστό το 2022 φτάνει στο 38,9%. Με την πανελλήνια καμπάνια «Πες το Ναι!», το περιοδικό ANTIVIRUS ανέδειξε τα θεμελιώδη ζητήματα ισονομίας απέναντι στον θεσμό του γάμου, προωθώντας το πάγιο αίτημα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας για την ισότιμη πρόσβαση των ομόφυλων ζευγαριών στον γάμο και την τεκνοθεσία.

Όσο για τον παππού και τη γιαγιά του νοσοκομείου που λέγαμε στην αρχή του άρθρου, υλοποιηθηκε από τον Σύλλογο Φροντίζω και παρουσιάστηκε από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ το έργο e-ΤΑΛΩΣ, που έχει ως σκοπό την ευαισθητοποίηση και ενδυνάμωση των ηλικιωμένων με χρόνια νοσήματα σχετικά με την πλήρη ενημέρωση και τη λήψη αποφάσεων πάνω σε ιατρικά ζητήματα που τους αφορούν. Έτσι,μάθαμε πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρωτόκολλο βάσει του οποίου θα πρέπει να συμπεριφέρονται εργαζόμενοι που αντιμετωπίζουν ηλικιωμένους ασθενείς. Αυτό, συνήθως αφήνεται στις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει η ευρύτερη οικογένεια. Τί γίνεται όμως όταν αυτή δεν υπάρχει ή δεν είναι παρούσα; Πόσο βοηθά τους ίδιους τους ασθενείς να παρακάμπονται ή να αντιμετωπίζονται ως άτομα αβοήθητα που δεν έχουν επίγνωση της κατάστασής τους; Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει πως οι ηλικιωμένοι ασθενείς έχουν δικαίωμα να έχουν φωνή.

Μέσω του Active citizens fund χρηματοδοτούνται 16 έργα που έχουν ως στόχο την ενίσχυση της συνηγορίας και του εποπτικού ρόλου της κοινωνίας των πολιτών στην Ελλάδα. Αρκετά από αυτά βασίστηκαν στη συνεργασία ΜΚΟ και ΜΜΕ – αναδεικνύοντας ταυτόχρονα προκλήσεις σε σχέση με θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.Επιπλέον 27 έργα έχουν επίκεντρό τους την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρόκειται για δυο πολύ σημαντικές στοχεύσεις, σε μια εποχή όπου οι ηγέτες ανά τον κόσμο καλούνται να δουλέψουν εντατικά  για τη στήριξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ η Ελλάδα θα πρέπει να αναλάβει άμεσα ουσιαστική δράση ώστε να βγεί από τη δεινή θέση που βρίσκεται αναφορικά με τα θέματα της ελευθερίας του Τύπου και να φιλοξενεί ΜΜΕ με ελευθερία σκέψης και λόγου, για πολίτες με άποψη.

Μαρία Φωλά

EEA Grants Advisor

By m.vasilakis

Συν-δημιουργώντας την κοινωνία στην οποία επιλέγουμε να ζούμε.

Στην κοινωνία των πολιτών όταν λέμε ότι συνεργαζόμαστε, εννοούμε ότι δουλεύουμε όλοι μαζί, ότι αγωνιζόμαστε για τον ίδιο σκοπό, προχωράμε μαζί, συμμετέχουμε μαζί με άλλους για να πετύχουμε έναν κοινό στόχο.

Στο Διαβάζω για τους Άλλους, μια από τις αξίες που διέπει τη λειτουργία μας είναι ακριβώς αυτό: είμαστε ανοιχτοί σε συνεργασίες, με άτομα, συλλογικότητες, εταιρείες, οργανισμούς, θεσμικές οντότητες, ιδρύματα αλλά και άλλους Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς γιατί πιστεύουμε στη συλλογική δράση ως κινητήρια δύναμη για την αλλαγή.

Το Διαβάζω για τους Άλλους, οφείλει την ύπαρξη τους στους ανθρώπους που το στήριξαν εθελοντικά όλα αυτά τα χρόνια αλλά και στους ανθρώπους που το σύστησαν και εγγυήθηκαν γι αυτό. Μια τέτοια σύσταση, ξεκίνησε από τον κ. Τροχόπουλο και τον Οργανισμό Athens Book Capital, προς την Αμερικανική Πρεσβεία στην Ελλάδα. Όλα ξεκίνησαν με αφορμή την18^ης Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου, τίτλο που με τον οποίο τίμησε η Unesco την Αθήνα από τον Απρίλιο του 2018 έως τον Απρίλιο του 2019.

Το Διαβάζω για τους Άλλους – με αποστολή να διασφαλίσει ισότιμες ευκαιρίες μόρφωσης μέσω της πρόσβασης στα βιβλία στους ανθρώπους που στερούνται πρόσβαση σε αυτά-συμμετείχε ενεργά στις δράσεις που προγραμματίστηκαν και υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου διαβάζοντας σε αυτούς για έναν ολόκληρο χρόνο.

Εκπαιδευμένοι εθελοντές του Διαβάζω για τους Άλλους, κράταγαν συντροφιά διαβάζοντας σε ηλικιωμένους σε 24 διαφορετικές Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων. Κάθε εβδομάδα, την ίδια μέρα και ώρα οι ίδιοι εθελοντές διάβαζαν σε 382 περίπου ηλικιωμένους, χτίζοντας σχέσεις ουσιαστικές, ανθρώπινες, βαθιές.

Επίσης με την υποστήριξη της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Ελλάδα, 122μαθητές από 12διαφορετικά σχολεία της Αθήναςεκπαιδεύτηκαν από παραμυθάδες στα λαϊκά παραμύθια κι έπειτα τα αφηγήθηκαν σε παππούδες και γιαγιάδες, χτίζοντας με αυτούς γέφυρες επικοινωνίας καθώς μίλησαν στη γλώσσα τους και στην καρδιά τους.

Τέλος, εθελοντές του Διαβάζω για τους Άλλους, διάβαζαν αποσπάσματα αμερικανικής λογοτεχνίας κάθε μήνα σε ένα διαφορετικό σταθμό του μετρότης Αθήνας.

Για έναν ολόκληρο χρόνο, η συνεργασία μας με την Αμερικανική Πρεσβεία στην Ελλάδα, ήταν υποδειγματική και ιδιαίτερα υποστηρικτική. Το Διαβάζω για τους Άλλους ήταν ακόμα τότε, στα πρώτα χρόνια της ζωής του και μέσα από τη συνεργασία αυτή δεν κατάφερε μονάχα να προβάλει τα βιβλία, τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό αλλά και να υποστηρίξει μια από τις βασικές ομάδες στόχου του Οργανισμού, τους ανθρώπους Τρίτης Ηλικίας.

Νομίζω ότι συνεργασίες όπως αυτήν επιβεβαιώνουν τον ρόλο και τη σημαντικότητα των πρεσβειών όσον αφορά την Κοινωνία των Πολιτών: να χρηματοδοτούν τις ΜΚΟ ικανοποιώντας τόσο τις ευάλωτες ομάδες τις οποίες αυτές υποστηρίζουν αλλά και ταυτόχρονα να προβάλλεται το έργο και ο πολιτισμός της χώρας την οποία εκπροσωπούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Σήμερα το Διαβάζω για τους Άλλους είναι σε ανοιχτή επικοινωνία με την Γερμανική Πρεσβεία στην Ελλάδα, με μια πρόταση που αφορά την κάλυψη του κόστους της ηχογράφησης ενός κλασσικού βιβλίου γερμανικής λογοτεχνίας για άτομα με μερική ή ολική απώλεια όρασης.

Ως οργανισμός παραμένουμε ανοιχτοί σε συνεργασίες και συνέργειες και θα ήταν τιμή μας να μπορέσουμε να εξυπηρετήσουμε την ελληνική κοινότητα τυφλών καταθέτοντας στις ακουστικές βιβλιοθήκες τους όλο και περισσότερα ομιλούντα βιβλία κλασικής ή σύγχρονης λογοτεχνίας από κάθε χώρα και με τη χρηματοδότηση κάθε πρεσβείας που φιλοξενείται στην Αθήνα.

Στο Διαβάζω για τους Άλλους συνεχίζουμε να πιστεύουμε κάθε μέρα όλο και πιο πολύ ότι μπορούμε να συν-δημιουργήσουμε την κοινωνία στην οποία επιλέγουμε να ζούμε. Στη δική μας περίπτωση με τη συνεισφορά των πρεσβειών θα μπορούσαμε να συν-δημιουργήσουμε περισσότερες δυνατότητες ίσως ευκαιριών στη μόρφωση, στην κοινωνική ένταξη, στην επαγγελματική ενσωμάτωση και οικονομική ανεξαρτησία των ατόμων που στερούνται πρόσβαση στα βιβλία.  

Σπυριδάκη Αργυρώ, Πρόεδρος & Γενική Διευθύντρια της ΑΜΚΕ Διαβάζω για τους Άλλους

By m.vasilakis

Οργανωμένη Κοινωνία Πολιτών, ξένες πρεσβείες στην Ελλάδα και διεθνοποίηση

Τα τελευταία 10 περίπου χρόνια έχει παρατηρηθεί μια αύξηση της διεθνοποίησης των ελληνικών ΜΚΟ καθώς και άλλων πρωτοβουλιών θετικού κοινωνικού ή και περιβαλλοντικού αντικτύπου. Διάφορες οργανώσεις αποκτούν προσβάσεις σε πανευρωπαϊκά ή και διεθνή δίκτυα, συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα, συνδιαλέγονται με ομοτίμους τους στο εξωτερικό.

Τα οφέλη είναι προφανή, με μερικά από αυτά να περιλαμβάνουν:

(α) έκθεση σε βέλτιστες πρακτικές που έχουν αναπτυχθεί σε άλλα περιβάλλοντα αλλά που θα μπορούσαν με προσαρμογές να αξιοποιηθούν/μεταφερθούν στην Ελλάδα,

(β) πρόσβαση σε πρόσθετες πηγές χρηματοδοτήσεων,

(γ) δυνατότητα ενίσχυσης δράσεων συνηγορίας μέσα από την ενεργοποίηση ευρωπαϊκών και άλλων μηχανισμών άσκησης πίεσης προς την ελληνική κυβέρνηση.

Ενδιαφέρουσα παράμετρος της διεθνοποίησης των ελληνικών ΜΚΟ αποτελούν οι δράσεις ξένες πρεσβειών στην Ελλάδα, με τις ενεργότερες εξ αυτών να έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε στο τρέχον τεύχος του Civil Society Updates.

Η δραστηριοποίηση ξένων πρεσβειών στη χώρα μας, όσον αφορά στο σκέλος της διασύνδεσής τους με την οργανωμένη Κοινωνία Πολιτών, ποικίλει: από τα γνωστά EEAGrantsτων οποίων προϊσταται η πρεσβεία της Νορβηγίας σε περισσότερο ή λιγότερο οργανωμένα πρόγραμματα υποστήριξης ΜΚΟ και άλλων κοινοφελών πρωτοβουλιών.

Η διάσταση αυτή της λειτουργίας τους έχει ένα μεγάλο ενδιαφέρον, ειδικά στην παρούσα φάση ανάπτυξης του οικοσυστήματός μας. Και αυτό γιατί η διεθνοποίηση των οργανώσεων μέσα από τους «παραδοσιακούς» τρόπους (ευρωπαϊκά, συμμετοχή σε δίκτυα, κτλ) μερικές φορές γίνεται αντιληπτή ή και είναι αρκετά δύσκολη. Εξαιρετική γνώση αγγλικών, ανάγκη για πολλαπλές προσπάθειες δημιουργίας συμπράξεων με φορείς του εξωτερικού, κτλ, αποτελούν συχνά σημαντικά εμπόδια για τις κοινωφελείς οργανώσεις που είναι ήδη επιφορτισμένες με σημαντικό έργο στο πεδίο και συνηθέστερα στερούνται αυξημένου αριθμού προσωπικού.

Μέσα από τα προγράμματα των διαφόρων πρεσβειών δίνεται η δυνατότητα, σε ένα λιγότερο ανταγωνιστικό περιβάλλον ίσως, να αιτηθούν οργανώσεις χρηματοδότηση για την υλοποίηση κοινωφελών προγραμμάτων εντός της Ελλάδας. Κρίσιμο στοιχείο αποτελεί η, εν μέρει τουλάχιστον, σύνδεση του προς υλοποίηση έργου με βέλτιστες πρακτικές, συνεργασίες, επαφές με φορείς της χώρας την οποία εκπροσωπεί η εκάστοτε πρεσβεία.

Από τα διάφορα προγράμματα που έχουμε υλοποίησει ως HIGGSαλλά και επιπρόσθετα που έχουν υλοποιήσει άλλοι φορείς σημειώνουμε την ταχύτητα ολοκληρωσης των τυπικών διαδικασιών, αν και με μερικά γραφειοκρατικά βήματα στην αρχή, καθώς και την εξαιρετική συνεργασία με τους υπευθύνους των πρεσβειών. Επί της υλοποίησης, πάλι, η έκθεση σε πρακτικές άλλων φορέων του εξωτερικού, ο διάλογος και γνωριμία με ξένους ειδικούς, κτλ ήταν πολύ θετική, ενώ δημιούργησε, σε πολλές περιπτώσεις,ευκαιρίες για επόμενες δράσεις και προγράμματα.

Αυτή η τελευταία διάσταση μπορεί, δε, να είναι τόσο σημαντική που θα πρότεινα,ακόμα και αν δεν απαιτείται από την πρεσβεία κάποια σχετική σύνδεση ή αυτή να μην χρειάζεται να είναι ουσιώδης,οι ελληνικές οργανώσειςνα προσπαθούν να διασυνδέονται με φορείς και ειδικούς από το εξωτερικό.

Παράλληλα, θα προτείναμε, ακόμα και στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν ανοικτές προσκλήσεις κατάθεσης προτάσεων για χρηματοδοτήσεις από ξένες πρεσβείες, οι οργανώσεις να επικοινωνούν μαζί τους, καθώς μια από τις δραστηριότητες των περισσοτέρων πρεσβειών αποτελεί η χρηματοδότηση συμμετοχής φορέων και ατόμων δικής τους εθνικότητας. Έτσι, θα μπορούσαν να έρθουν σε επαφή με οργανώσεις στο εξωτερικό που εφαρμόζουν καινοτόμες πρακτικές στο ίδιο πεδίο, ειδικούς που μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη τεχνογνωσία.

Τέλος, να σημειωθεί ότι μεταφορά τεχνογνωσίας και χρήσιμων συμβουλών μπορεί να γίνει αμφίδρομα, με τη σημαντική εμπειρία που έχουν συγκεντρώσει οργανώσεις και άτομα στο πεδίο, ενισχύοντας, έτσι, δράσεις και διαδικασίες φορέων εκτός των ελληνικών συνόρων.

Σωτήρης Πετρόπουλος

By m.vasilakis

Δήμος Αστυπάλαιας και τεχνολογία και πράσινη ανάπτυξη

Νίκος Κομηνέας – Δήμαρχος Αστυπάλαιας

Ο Δήμος μας πιστεύει ότι η εφαρμογή νέων τεχνολογιών στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει κατ’ αρχάς να σταματήσει η επιβάρυνση του περιβάλλοντος από την ανθρώπινη παρουσία στον πλανήτη και να γίνει ο πλανήτης βιώσιμος. Ιδιαίτερα σε τόπους όπως η Αστυπάλαια με παραδοσιακούς οικισμούς, παρθένα φύση στο συντριπτικό ποσοστό του νησιού.Η εφαρμογή τους σε όλους τους τομείς είναι απαραίτητη όπως:

Α. Ενέργεια – Πράσινη Μετάβαση

1. Μετακίνηση με ηλεκτρικά οχήματα συνδυασμένη με την απόσυρση της παλιάς τεχνολογίας οχημάτων
2. Αστική Συγκοινωνία με ηλεκτρικά βανάκια (ondemand)
3. Παραγωγή ρεύματος με εναλλακτικές μορφές που δεν θα παράγει ρύπους.

Ήδη οι πρώτες 2 είναι σε εφαρμογή και αποσκοπούν και στον περιορισμό της χρήσης ιδιωτικών μέσων – μείωση της κυκλοφορίας και ρύπων, ενώ η 3^ηείναι σε διαδικασία υλοποίησης.

Β. Πόσιμο Νερό στο δίκτυο

Ο Δήμος υλοποιεί με δικά του κεφάλαια επεμβάσεις ώστε να δώσει πόσιμο νερόστην κατανάλωση από το φράγμα που υπάρχει στο Λιβάδι, ώστε να μειώσει δραστικά τη χρήση πλαστικών μπουκαλιών.

Γ. Ανακύκλωση

Πλήρης ανακύκλωση των στερεών αποβλήτων και κομποστοποίηση των τροφών για λίπασμα και τροφή των ζώων. Στον τομέα αυτό ήδη βρισκόμαστε σε διαδικασία εκπόνησης μελέτης, ενώ ταυτόχρονα ο Δήμος έχει αποστείλει 2.000 λάστιχα για ανακύκλωση, έχει αποστείλει πάνω από 50 εγκαταλελειμμένα οχήματα πάσης φύσης, ηλεκτρικές συσκευές, μπαταρίες, κ.λπ. Συστηματικά, επίσης, αποστέλλει στην ανακύκλωση πλαστικά μπουκάλια νερού αυτά τα 2 χρόνια και θα συνεχίσει.

Δ. Βιολογικοί Καθαρισμοί

1. Επανάχρηση του νερού βιολογικού καθαρισμού της Χώρας για αρδευτικούς λόγους που θα τροφοδοτεί το υπάρχον δίκτυο άρδευσης στον οικισμό του Λιβαδιού ώστε το νερό του φράγματος να χρησιμοποιείται για πόσιμη χρήση.
2. Έχουμε ήδη υποβάλει πρόταση στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» για το δίκτυο ύδρευσης, αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού στην Ανάληψη ώστε το παραγόμενο νερό να χρησιμοποιείται με ξεχωριστό δίκτυο για την τροφοδοσία των πηγαδιών – εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα.

Αυτές οι βασικές αρχές που πρέπει να τύχουν εφαρμογής ως πρότυπο διαχείρισης.

Χρησιμοποιούμε ψηφιακά εργαλεία για την εσωτερική οργάνωση και την ανταλλαγή εγγράφων μεταξύ των υπαλλήλων του Δήμου μας, αλλά και για την δημοσιοποίηση των δράσεων μας.

Μεταδίδουμε τις συνεδριάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων ζωντανά. Διαχέουμε ψηφιακά κάθε εισερχόμενο έγγραφο στον Δήμο προς όλες τις παρατάξεις. Συλλέγουμε πληροφορίες και αιτήματα πολιτών και απαντάμε σ’ αυτά.

Υπάρχουν ψηφιακά συστήματα παρακολούθησης εγκαταστάσεων του Δήμου μας, π.χ. των αντλιοστασίων, της αφαλάτωσης  Ανάληψης, κ.λπ. τα οποία και επεκτείνουμε.

Σε κάθε περίπτωση είναι ένας τομέας, ο οποίος χρήζει πάρα πολλών ακόμα εφαρμογών και σ’ αυτό θα μας βοηθήσει και το πρόγραμμα που τρέχει από το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, (210.000 €) για τον Δήμο Αστυπάλαιας, ώστε να εκμεταλλευτούμε όλες τις δυνατότητες που η ψηφιακή μετάβαση μπορεί να μας δώσει.

3. Η τεχνολογία έχει συμβάλει καθοριστικά, για να μιλήσω μόνο γι΄ αυτή, στην υλοποίηση όλου του προγράμματος ASSI (AstypaleaSmartandSustainableIsland) χάρη στην οποία ιδιαίτερα μέσα στις συνθήκες κορωνοϊού που αυτό το πρόγραμμα έχει τρέξει, θα ήταν αδύνατο να υλοποιηθεί.

Έχουν γίνει εκατοντάδες τηλεδιασκέψεις με την εταιρεία Volkswagen, Υπουργεία Εξωτερικών, Μεταφορών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Οικονομικών, Εσωτερικών με τον σύμβουλό έργου ΔΑΦΝΗ (Δίκτυο Αειφόρων Νήσων), ανταλλαγές εγγράφων, συστήματα προσομοίωσης και συλλογή στοιχείων, αναλύσεις θέσεων τοποθέτησης υβριδικών σταθμών παραγωγής ρεύματος, φωτοβολταϊκά, έξυπνοι φορτιστές σε πάρκινγκ του Δήμου και τόσα άλλα πάρα πολλά που δεν χρειάζεται να αναφερθώ.

Το μόνο θετικό αποτέλεσμα που προέκυψε από την πανδημία και τα μέτρα που λήφθηκαν είναι ότι εξοικειωθήκαμε , αλλά και ενταχθήκαμε αρκετά γρήγορα ως Δήμος στο νέο τρόπο δουλειάς με καλά αποτελέσματα.

Η σχέση μας με τις Οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον Δήμο μας είναι πάρα πολλή καλή . Έχουμε άριστη σχέση τόσο με τον Γεωργοκτηνοτροφικό Σύλλογο όσο και με τον Μελισσοκομικό, τους οποίους τροφοδοτούμε με κάθε πληροφορία που έρχεται στον Δήμο μας και προωθούμε από κοινού θέματα κοινών ενδιαφερόντων σε κάθε τομέα. Το ίδιο συμβαίνει με τον Αλιευτικό Σύλλογο ως προς τα θέματα τους κυρίως χώροι παραμονής καϊκιών, τροφοδοσίας σκαφών, κ.λπ.

Στο νησί μας υπάρχουν επίσης:

1. Ο Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Αστυπάλαιας, ο οποίος μάλιστα επιχορηγείται από τον δήμο μας κάθε χρόνο για την εκτέλεση δράσεων, ενώ παράλληλα ο δήμος μας χρησιμοποιεί εγκαταστάσεις του Π.Μ.Σ.Α. για συνεδριακές εκδηλώσεις, δράσεις ενημέρωσης κοινού, σεμινάρια, κ.λπ.
2. Το Σωματείο Εθελοντικών Δράσεων Πολιτικής Προστασίας Αστυπάλαιας, το οποίο επίσης επιχορηγείται από τον Δήμο μας και του οποίου οι επεμβάσεις σε τόσα θέματα είναι καίριες όπως:

α) μεταφορά προσώπων από δύσβατες περιοχές λόγω ατυχημάτων

β) πυρόσβεση σε αστικούς και μη χώρους

γ) γενικότερα σε όσα θέματα χρειασθεί το προσωπικό του αποτελείται μόνο από εθελοντές

Δυστυχώς, στο νησί μας, αν και υπάρχει, δεν δραστηριοποιείται ο σύλλογος ξενοδοχείων – ενοικιαζόμενων δωματίων γεγονός που αποτελεί σοβαρό πρόβλημα.

Άτυπα, αλλά απόλυτα επιτυχημένα έχει δημιουργηθεί η ομάδα «Ακαδημίες Ποδοσφαίρου Αστυπάλαιας» που επιτελεί πολύ σοβαρό έργο με τα παιδιά στις αθλητικές εγκαταστάσεις του Δήμου και κυρίως στον τομέα του ποδοσφαίρου.

Άριστη σχέση έχουμε με το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το πρόγραμμα που τρέχουμε τα «Αθλητικά μονοπάτια» τόσο κατά τη διάρκεια του χειμώνα όσο και το καλοκαίρι για μικρούς και μεγάλους, με τη συμμετοχή του Δήμου μας που παρέχει φιλοξενία στους εκπαιδευτές – γυμναστές.

Τέλος, να μην ξεχάσω να αναφέρω τα σωματεία “Σύμπλευσις”, “Αναγέννηση και Πρόοδος”, “Ανοιχτή Αγκαλιά”, “Διγενής Ακρίτας” και “AxionHellas”, τα οποία παρέχουν ιατρική υποστήριξη Πρωτοβάθμιας υγείας και μας επισκέπτονται ανελλιπώς, ενώ ταυτόχρονα κάνουν σημαντικές δωρεές σε αθλητικούς χώρους και εξοπλισμό. Τους ευχαριστούμε όλους πάρα πολύ. Ευχαριστούμε επίσης το σύλλογο «ΕΝΑΛΕΙΑ» που συνδράμει στον τομέα της συλλογής απορριμμάτων από την θάλασσα και φυσικά ΟΛΟΥΣ τους συμπολίτες μας που συμμετέχουν στις εθελοντικές δράσεις που υλοποιούμε (αθλητικές, πολιτιστικές, περιβαλλοντικές).

Θα πω, όμως, ότι πρέπει να μας σαρώσει ένα κύμα αλληλεγγύης και συμμετοχής σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας μας, διότι είναι σίγουρο ότι στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, απαιτείται καθολική ενεργή συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών.

Κυρίως στον  τομέα ευαισθητοποίησης πάνω σε θέματα που ασχολείται η κάθε οργάνωση ως προς το ευρύτερο κοινό – πολίτες, στην παρακίνηση και υλοποίηση δράσεων, στην ανταλλαγή απόψεων και εμπειρίας. Σημαντικός παράγοντας είναι επίσης η παραδοχή ότι δεν είναι αρκετή μόνο η αντίθεση (δικαιολογημένη τις περισσότερες φορές) σε αποφάσεις, νόμους, πράξεις κυρίως της Κεντρικής Διοίκησης, αλλά η επεξεργασία και παραγωγή θέσεων – απόψεων που η εφαρμογή τους δεν αναβάλει τη λύση των προβλημάτων, αλλά λύνει τα προβλήματα που καθημερινά συσσωρεύονται με τρόπο τεκμηριωμένο και φυσικά βιώσιμο στα πλαίσια της κυκλικής και αλληλέγγυας οικονομίας.

Οι τεχνολογίες πλέον υπάρχουν. «Κολλάμε» στον τρόπο και στην αναγκαιότητα εφαρμογής τους, άμεσα. Απαιτείται κατά τη γνώμη μου μια διαρκής ώσμωση ανάμεσα στις μη κυβερνητικές οργανώσεις κάθε μορφής και τους Δήμους, ώστε να δυναμώσουν τη δύναμη τους γιατί είναι σίγουρο ότι υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη ταύτιση απόψεων.

Το επόμενο σχέδιο – ενέργεια του Δήμου μας είναι η δημιουργία Ενεργειακής Κοινότητας στο νησί μας, ώστε να εμπλακούμε τόσο στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και στην εκμετάλλευση του δικτύου των δημοτικών φορτιστών διαχέοντας τα οφέλη που θα προκύψουν από τη λειτουργία τους στην τοπική κοινωνία.

Είναι μία αναγκαιότητα και με βάση τις επιπτώσεις που βιώνουμε πλέον όλοι.

Ο αέρας, ο ήλιος, τα νερά, οι θάλασσες είναι κοινωνικά αγαθά. Δεν πρέπει να αποτελέσουν οικονομικό πεδίο μόνο για τις μεγάλες εταιρείες. Η κοινωνία των πολιτών πρέπει να ωφελείται άμεσα από την πράσινη μετάβαση και συνεπώς να καθορίζει και τους τρόπους και τους όρους «εκμετάλλευσης» των πόρων, με βιώσιμο τρόπο.

Ο πλανήτης ανήκει σε όλα τα έμβια όντα και είναι καθήκον όλων μας και ιδίως των πολιτών να τον κάνουμε βιώσιμο, χωρίς καμία αναβολή ή χρονοτριβή.

By m.vasilakis

Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών, Καινοτομία και Τεχνολογία

Αν κάποιος χρειαζόταν να περιγράψει με λίγες λέξεις τις οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών στην Ελλάδα, δύσκολα θα χρησιμοποιούσε στην περιγραφή του λέξεις όπως καινοτομία ή τεχνολογία. Σε αντίθεση με την τάση των techstart-ups, των νεοφυών δηλαδή επιχειρήσεων που στηρίζονται σε μια τεχνολογική καινοτομία/προϊόν, οι περισσότερες ΜΚΟ, στοχεύοντας σε κύρια κοινωνικά ζητήματα, δεν δείχνουν να δίνουν μεγάλη έμφαση στην τεχνολογική καινοτομία.

Η πανδημική κρίση επέφερε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο ο χώρος λειτουργεί, και όπως και με την υπόλοιπη κοινωνία, εισήλθε, κατά τρόπο απότομο βέβαια, σε μια νέα τεχνολογική εποχή. Όπως, όμως, αποκάλυψε η έρευνα του HIGGSτο 2021 για το επίπεδο ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών στις οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών, η είσοδος αυτών στις οργανώσεις δεν συνοδεύτηκε από μια εις βάθος ένταξή τους στην καθημερινή λειτουργία.

Για παράδειγμα, πολλές οργανώσεις άρχισαν να χρησιμοποιούν το slack για τις εσωτερικές τους άμεσες επικοινωνίες, πόσες, όμως, χρησιμοποιούν “reacji” (δηλαδή emoji reactions) που προσφέρουν ταχύτητα; Αντίστοιχα, με την ενεργοποίηση και για την Ελλάδα του Google for Non-Profits,πολλές οργανώσεις χρησιμοποιούν πλέον τις σχετικές υπηρεσίες, συχνά, όμως, αγνοώντας μέρος των δυνατοτήτων διασύνδεσης που αυτές προσφέρουν.

Φυσικά, στο οικοσύστημα υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες που έφεραν τη λειτουργία οργανώσεων στη «νέα εποχή», με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που μερικές από αυτές τις εξαιρετικές περιπτώσεις παρουσιάζονται στο τρέχον τεύχος του Civil Society Updates και υπό μια έννοια δείχνουν τον δρόμο. Πρόκειται για βέλτιστες πρακτικές που αφορούν στην ίδια την κύρια λειτουργία οργανώσεων – άλλωστε ως επί το πλείστον πολλές οργανώσεις έχουν έτσι κι αλλιώς ενσωματώσει κάποιες τουλάχιστον νέες τεχνολογίες στις διάφορες δράσεις τους (για παράδειγμα χρήση tablets, online forms, υλοποίηση σεμιναρίων μέσω Zoom, κα). Έτσι, οργανώσεις όπως το Μπορούμε αξιοποιούν εργαλεία CRMγια τη διαχείριση των σχέσεών του με τρίτα μέρη, ενώ το GIVMEDδημιουργεί το ίδιο εφαρμογές που χρησιμοποιεί στο πεδίο!

Αυτό που επιπρόσθετα παρατηρείται, εν μέρει λόγω και της κοινωνικής αποστασιοποίησης της προηγούμενης περιόδου, είναι η αδυναμία συχνά να περάσει η πληροφορία για σχετικές πρακτικές κάποιων οργανώσεων στο ευρύτερο οικοσύστημα. Αυτή η εν πολλοίς αδύναμη ροή πληροφόρησης οδηγεί στη γέννηση καινοτομιών και σχετικών πρωτοβουλιών σε «απομόνωση», δηλαδή χωρίς να έχει υπάρξει ερέθισμα που γεννήθηκε για παράδειγμα από συζητήσεις με άλλες οργανώσεις, γεγονός που τις καθιστά λιγότερες και συχνά λιγότερο ουσιαστικές. Άλλωστε, αυτό εν μέρει έδειξαν και τα αποτελέσματα πολλών πρωτοβουλιών που στόχευαν στη χρηματοδότηση ιδεών τεχνολογικής καινοτομίας από οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών.

Αυτήν την αδύναμη ροή θέλουμε να ενισχύσουμε, ξεκινώντας με το τρέχον τεύχος του CSUαλλά και με πρόσθετες πρωτοβουλίες που θα αρχίσουμε να παρουσιάζουμε τους επόμενους μήνες. Μέχρι τότε προτείνουμε να διαβάσετε τα παραδείγματα, να προβληματιστούμε και να κινητοποιηθούμε για ένα οικοσύστημα ακόμα πιο σύγχρονο τεχνολογικά!

Σωτήρης Πετρόπουλος

By m.vasilakis

Ανοιχτές Τεχνολογίες, Καινοτομία και Κοινωνία Πολιτών

Ανοιχτές Τεχνολογίες, Καινοτομία και Κοινωνία Πολιτών

Αλέξανδρος Μελίδης

Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών – ΕΕΛΛΑΚ ιδρύθηκε το 2008 σαν ΜΚΟ ενώ έως τότε υπήρχε ως κοινότητα από τα κάτω. Σήμερα αριθμεί 37 ακαδημαϊκά ιδρύματα και ερευνητικούς και κοινωφελείς οργανισμούς ως μέλη του αποσκοπώντας σε δράσεις προώθηση της ανοιχτότητας (ανοιχτό λογισμικό, ανοιχτά δεδομένα και πρότυπα κλπ) στη δημόσια διοίκηση, την εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις. 

Πολύ πέρα από το να αποτελεί απλή προτεραιότητα, η καινοτομία είναι βαθιά ριζωμένη στο DNA του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών – ΕΕΛΛΑΚ. Αυτό συμβαίνει ακριβώς επειδή το ίδιο το ελεύθερο λογισμικό ανοιχτού κώδικα είναι ταυτόχρονα αποτέλεσμα της καινοτόμου ιδέας του ανοιχτού διαμοιρασμού κώδικα στο πλαίσιο κοινοτήτων και την ίδια στιγμή καταλύτης της καινοτομίας. Το ΕΛΛΑΚ απελευθερώνει σε μεγάλη κλίμακα  τη δημιουργικότητα προγραμματιστών εφαρμογών και σχεδιαστών υπηρεσιών που καινοτομούν σε κάθε κλάδο της οικονομίας. 

Στην ΕΕΛΛΑΚ φροντίζουμε να εξασκούμε πρώτοι απ’ όλους οι ίδιοι στην εργασιακή μας καθημερινότητα όσα υποστηρίζουμε διαχρονικά μέσα από τις δημόσιες προτάσεις πολιτικής για τις τεχνολογίες  ανοιχτής αρχιτεκτονικής  Για παράδειγμα τόσο η ομάδα εργαζομένων της ΕΕΛΛΑΚ όσο και οι εξωτερικοί συνεργάτες χρησιμοποιούν καθημερινά το Next Cloud για συνεργατικά κείμενα, τηλεδιασκέψεις μέσω jitsi, ομαδικές ή ατομικές γραπτές συνομιλίες, παρακολούθηση εργασιών και πολλά ακόμα. Το Next Cloud είναι μια πλατφόρμα παραγωγικότητας ανοιχτού λογισμικού την οποία η ΕΕΛΛΑΚ έχει εγκαταστήσει σε δική της υποδομή, γεγονός που συμβάλλει στο να ανακτήσει κανείς τον έλεγχο επί των επικοινωνιών και των δεδομένων του οργανισμού του. Ακόμα, χρησιμοποιούμε μεταξύ άλλων το Μoodle για ανοιχτά σύγχρονα ή ασύγχρονα μαθήματα, το big blue button για συνεδρίες τηλεδιασκέψεων.  

Η ΕΕΛΛΑΚ είναι πρωτίστως τεχνολογικός οργανισμός. Επομένως, η τεχνολογία έχει καταλυτικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων του Οργανισμού και ως μέσο – εργαλείο αλλά και ως σκοπός. Σε όλα τα έργα και δράσεις της ΕΕΛΛΑΚ χρησιμοποιούμε εργαλεία ανοιχτής αρχιτεκτονικής με στόχο τα αποτελέσματα να μπορούν να είναι επαναχρησιμοποιήσιμα από την ευρύτερη κοινότητα ανθρώπων στην οποία απευθύνονται. Όπως για παράδειγμα έγινε με το wiki των διαδικασιών του δημοσίου το οποίο ξεκίνησε σαν προσπάθεια δομημένης καταγραφής από στελέχη του δημοσίου με crowdsourcing των υπηρεσιών υπό μορφή λήμματος wikipedia, και στη συνέχεια η κεντρική του ιδέα υιοθετήθηκε από το επίσημο κράτος και μετεξελίχθηκε στο γνωστό σε όλους πλεόν Εθνικό Μητρώο Διαδικασιών. Το παράδειγμα αυτό συνοψίζει μια πολύ συγκεκριμένη αντίληψή για το ρόλο της τεχνολογίας στην επίτευξη στόχων. Μέσα από απλές ιδέες υλοποίησης εφαρμογών σε σύντομους επαναληπτικούς κύκλους αναδεικνύονται παραδείγματα με πολλαπλάσια δυνητική επίδραση προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος.

Σε ένα κόσμο όπου οι τεχνολογικές εξελίξεις τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα η έγκαιρη και συστηματική ενημέρωση έχει κομβικό ρόλο. H ΕΕΛΛΑΚ είναι ένας οργανισμός που ενημερώνεται από πολλές πηγές για να ενημερώνει με τη σειρά της το κοινό. Είμαστε μέλος και τοπικός κόμβος πολλών διεθνών τεχνολογικών οργανώσεων όπως ενδεικτικά το FSFE, το Communia, το MyData, το Open Data Institute ενώ παρακολουθούμε συστηματικά τις καλές πρακτικές στη συνεργατική πλατφόρμα Join up της ΕΕ και δημοσιεύουμε καθημερινά άρθρα στα blogs των ομάδων εργασίας. Στο τέλος κάθε μήνα στέλνουμε σε newsletter σε περισσότερους από 60.000 αποδέκτες μια συλλογή επιλεγμένων άρθρων με τα σημαντικότερα νέα και είναι μεγάλη χαρά να ακούμε από το ίδιο το κοινό ότι το newsletter μας “Νέα ellak.gr” ανοίγει τα μάτια του κόσμου για τις ανοιχτές τεχνολογίες. 

Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες επιλογές εργαλείων ανοιχτού κώδικα για να καλύψουν ανάγκες για υποδομές και εφαρμογές σε οργανώσεις κάθε είδους. Έχουμε συγκεντρώσει σε πίνακα μιας σειρά από επιλογές λογισμικού ανοιχτού κώδικα ισοδύναμου με το εμπορικό, οι οποίες είναι για καθημερινή χρήση, όπως π.χ η σουίτα γραφείου Libre Office. Αλλά και για πιο προχωρημένες ανάγκες όπως ο σχεδιασμός γραφικών vector με το Linkscape.

Σε ένα κόσμο όπου κράτη, κοινωνίες και οργανισμοί μετασχηματίζονται από τις ψηφιακές τεχνολογίες, οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών κάθε άλλο παρά ανεπηρέαστες μένουν. Το μεγάλο ζητούμενο της εποχής είναι οι ΟΚοιΠ να επιδιώξουν και όπου χρειάζεται να διεκδικήσουν ενεργό ρόλο στον συντελούμενο ψηφιακό μετασχηματισμό. Να μην είναι δηλαδή απλοί παθητικοί αποδέκτες έτοιμων κλειστών λύσεων αλλά μέσα από την υιοθέτηση τεχνολογιών ανοιχτής αρχιτεκτονικής να συμμετέχουν ενεργά στη δημιουργία κοινών ψηφιακών αγαθών που προσαρμόζονται και αναπαράγονται ελεύθερα δημιουργώντας αξίες που δρουν υπέρ του δημοσίου συμφέροντος. 

Αλέξανδρος Μελίδης 

Γενικός διευθυντής ΕΕΛΛΑΚ

By m.vasilakis

GivMed – Η εμπειρία τους, και τα τεχνολογικά εργαλεία που έχουν αναπτύξει

Θανάσης Βράτιμος – Συνιδρυτής & στρατηγικός σύμβουλος

Το GIVMED ξεκίνησε το 2016 από μια παρέα νέων αποφοίτων της σχολής ηλεκτρολόγων μηχανικών και μηχανικών υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, γεγονός που έθεσε την τεχνολογία στον πυρήνα της οργάνωσης από την αρχή. Αποφασίσαμε να συμβάλλουμε στην αντιμετώπιση της περιορισμένης πρόσβασης ανθρώπων σε φάρμακα, αξιοποιώντας την ακαδημαϊκή μας κατάρτιση, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για την χώρα. Μέχρι σήμερα, η τεχνολογία παραμένει στον πυρήνα μας και έχουμε μάθει πολλά τόσο από την σωστή όσο και από την λανθασμένη χρήση της. 

Πριν όμως μιλήσω για όσα μάθαμε, να περιγράψω τους βασικούς άξονες δράσης της οργάνωσης και τι τεχνολογικά εργαλεία έχουμε αναπτύξει και χρησιμοποιήσει μέχρι σήμερα: 

Στο GIVMED, έχουμε αναπτύξει μια ολιστική στρατηγική για την αντιμετώπιση της περιορισμένης πρόσβασης ευπαθών ομάδων σε φάρμακα, που βασίζεται σε τέσσερις άξονες δράσης με βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη: 

1. Αναπτύσσουμε ένα αποτελεσματικό ηλεκτρονικό δίκτυο ιδιωτικών και δημόσιων φορέων για τη δωρεά φαρμάκων σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες. Σε αυτό το πλαίσιο, συνεργαζόμαστε κυρίως με κοινωνικά φαρμακεία, γηροκομεία, δημόσια νοσοκομεία, φαρμακευτικές εταιρείες και αξιοποιούμε τα δεδομένα απ΄ όλες τις ενέργειες για την βελτίωση των υπηρεσιών. 
2. Ενημερώνουμε το ευρύ κοινό για την πρόσβαση στο φάρμακο. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιούμε ενημερωτικές καμπάνιες και διοργανώνουμε εκδηλώσεις, ώστε το ευρύ κοινό να δωρίζει φάρμακα που δεν χρειάζεται και οι κοινωνικά ευπαθείς ομάδες να γνωρίζουν που θα βρουν τα φάρμακά τους. 
3. Βελτιώνουμε το θεσμικό περιβάλλον σχετικά με τη δωρεά φαρμάκων από πολίτες. Σε αυτό το πλαίσιο, διεξάγουμε έρευνες, μελετάμε τα νομοθετικά συστήματα και καλές πρακτικές που υφίστανται σε άλλες χώρες και συμβάλλουμε στη δημιουργία εθνικού νομικού πλαισίου. 
4. Παρέχουμε εκπαιδεύσεις σε ευπαθείς ομάδες και επαγγελματίες υγείας σε θέματα που σχετίζονται με το φάρμακο. Σε αυτό το πλαίσιο, αναδεικνύουμε θέματα όπως η διαχείριση φαρμάκων, η συμμόρφωση ασθενών με τη θεραπεία και η γεφύρωση διαπολιτισμικών διαφορών για θέματα υγείας, μέσω εκπαιδευτικού υλικού και σεμιναρίων σε επαγγελματίες υγείας και κοινωνικά ευπαθείς ομάδες.

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, έχουμε αναπτύξει τα ακόλουθα τεχνολογικά εργαλεία: 

1. Το 2016, αναπτύξαμε την πρώτη μας ενημερωτική ιστοσελίδα για την ενημέρωση του ευρέος κοινού και πιθανών υποστηρικτών για το έργο της οργάνωσης. Το 2018, κάναμε μια ριζική αναβάθμισή της δημιουργώντας έναν διαδραστικό χάρτη με όλα τα σημεία δωρεάς φαρμάκων και προσθέτοντας επιπλέον δυναμικές λειτουργίες, όπως προβολή των φαρμακευτικών αναγκών συνεργατών.
2. Το 2016, αναπτύξαμε την πρώτη εφαρμογή μας, το MEDforALL για την υποστήριξη ιδιωτών στην δωρεά φαρμάκων. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη σε iOS, web. 
3. Το 2018, αναπτύξαμε την εφαρμογή, MEDforNGOs, για την υποστήριξη κοινωφελών φορέων (κοινωνικών φαρμακείων, γηροκομείων, ΜΚΟ) που είτε χρειάζονται φάρμακα, είτε δωρίζουν φάρμακα. Η εφαρμογή επανασχεδιάστηκε το 2021 ώστε να προστεθεί η δυνατότητα δωρεάς και παροχής προϊόντων υγείας, όπως παραφάρμακα, υγειονομικό υλικό, ορθοπεδικά είδη, να χρησιμοποιηθούν καλύτερα τεχνολογικά εργαλεία και να βελτιωθεί το γραφικό περιβάλλον της (user interface & user experience). Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη σε όλους τους τύπους συσκευών (web, iOS, android) και μέχρι σήμερα εξελίσσεται συνεχώς. 
4. Το 2019, αναπτύξαμε την εφαρμογή MEDforU, για την υποστήριξη ιδιωτών που ανήκουν σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες να βρίσκουν κοινωφελείς φορείς που μπορούν να τους διαθέσουν δωρεάν τα φάρμακά τους. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη σε όλους τους τύπους συσκευών (web, iOS, android) και μέχρι σήμερα εξελίσσεται συνεχώς. 
5. Το 2020, αναπτύξαμε την εφαρμογή GIVMED Analytics, ένα εσωτερικό εργαλείο για την συγκέντρωση και ανάλυση δεδομένων απ΄όλες τις παραπάνω εφαρμογές, με στόχο την καλύτερη υποστήριξη κάθε ομάδας-στόχου. 
6. Το 2020, φτιάξαμε την πρώτη open source υπηρεσία (lightweight microservice server application) με δύο βασικές λειτουργίες (Scheduling http requests, URL shortening). Σκοπός της υπηρεσίας είναι η αποσύνδεση των παραπάνω 2 λειτουργιών από την κύρια εφαρμογή, μειώνοντας την πολυπλοκότητά της και προσφέροντας μεγαλύτερη ευελιξία.
7. Τέλη του 2021, δημιουργήσαμε το MEDforHOSPs, μια παραλλαγή του MEDforNGOs, με στόχο την υποστήριξη δημόσιων νοσοκομείων και κέντρων υγείας στην παραλαβή φαρμάκων από κοινωφελείς φορείς του δικτύου GIVMED.
8. Το 2021, ξεκινήσαμε την ανάπτυξη των πρώτων ψηφιακών παιχνιδιών, με στόχο την εκμάθηση χρήσιμων πληροφοριών σχετικά με το φάρμακο και το εμβόλιο για παιδιά Πέμπτης και Έκτης δημοτικού. 

Για την υλοποίηση των παραπάνω εργαλείων, έχουμε μια εσωτερική ομάδα προγραμματιστών, εθελοντών και εξωτερικών συνεργατών. Οι γλώσσες προγραμματισμού και τα τεχνολογικά εργαλεία που έχουμε χρησιμοποιήσει είναι Django, Vue,js, js, python, Docker, html, css-scss, Node.js, SQL, GDevelop game engine.

Εκτός από τα εργαλεία που αναπτύξαμε, χρησιμοποιούμε και μια πληθώρα άλλων εργαλείων για την εσωτερική οργάνωση της ομάδας και των προγραμμάτων που υλοποιούμε: 

1. Google Workspace: Συμμετέχουμε στο ανοιχτό πρόγραμμα Google for Nonprofits, αξιοποιώντας google docs (όλα τα αρχεία μας βρίσκονται online προσβάσιμα απ΄όλη την ομάδα), google calendar και φυσικά το gmail.
2. Asana: Χρησιμοποιούμε αυτό το εργαλείο project management, για την σωστή παρακολούθηση όλων των προγραμμάτων μας και των εργασιών που κάνει κάθε μέλος της ομάδας. 
3. Slack: Χρησιμοποιούμε αυτό το εργαλείο για την άμεση επικοινωνία της ομάδας, έχοντας αναπτύξει ξεχωριστά κανάλια για τα κύρια θέματα που αφορούν την οργάνωση.
4. Podio: Χρησιμοποιείται για την καταγραφή και διαχείριση όλων των πληροφοριών για τους συνεργάτες μας. 

Εκτός από τα παραπάνω εργαλεία, χρησιμοποιούμε αρκετά ακόμα, όπως επιπλέον εργαλεία της Google (Analytics, Ads, Trends, Keyword Planner, Meet, Tag Manager), Figma, Canva, Sentry, Meta (Business Manager, Ad Manager, Business Suite, Creator Studio), Zoom, Linktree, Later, Bitly, Mailchimp, Tally, GitLab, Adminer, SQL Workbench, Visual Studio Code, Postman, Inspectlet, Linode.

Τα σημαντικότερα μαθήματα που έχουμε πάρει κατά την διάρκεια των έξι χρόνων ανάπτυξης λογισμικού είναι τα ακόλουθα: 

1. Η ανάπτυξη τεχνολογικών εργαλείων δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός! Όταν αναπτύξαμε το MEDforALL δώσαμε πιο πολύ έμφαση στο τεχνολογικό κομμάτι και όχι στις ανάγκες της ομάδας-στόχου.Η αποτελεσματικότητά της εφαρμογής, λοιπόν, ήταν περιορισμένη σε σχέση με αυτήν που έχει ο ηλεκτρονικός χάρτης ή ακόμα και η τηλεφωνική γραμμή που αναπτύξαμε στην πορεία. Βέβαια, η εφαρμογή αυτή ήταν που μας έδωσε μεγάλη ώθηση στα μέσα προβολής, διαγωνισμούς καινοτομίας και συνολικά στην εξεύρεση υποστηρικτών. 
2. Η ανάπτυξη τεχνολογικών εργαλείων έρχεται να αυτοματοποιήσει αποδεδειγμένα λειτουργικές διαδικασίες. Όταν αναπτύξαμε το MEDforNGOs, έχοντας μάθει από τα λάθη του MEDforALL, αρχικά κάναμε όλες τις διαδικασίες με πολύ απλά, δωρεάν εργαλεία (π.χ. μέσω email, excel, pdf) και αφού τις βελτιστοποιήσαμε, αποφασίσαμε να τις αυτοματοποιήσουμε δημιουργώντας το MEDforNGOs. Αυτή πλέον είναι η πάγια τακτική μας, που μας επιτρέπει να επεκτείνουμε γρήγορα την δραστηριότητά μας (με το ίδιο προσωπικό μπορούμε να εξυπηρετήσουμε από λίγους μέχρι εκατοντάδες χρήστες)
3. Η ανάπτυξη τεχνολογίας απαιτεί την επένδυση πολλών πόρων. Για την ανάπτυξη των παραπάνω εργαλείων έχουμε επενδύσει αρκετά χρήματα στο προσωπικό, εξωτερικούς συνεργάτες και σε κάποια τεχνολογικά εργαλεία. Μάλιστα, δεδομένου ότι άνθρωποι με αυτές τις δεξιότητες βρίσκονται σε μεγάλη έλλειψη στην αγορά εργασίας, τα κόστη αυξάνονται ακόμα περισσότερο. 
4. Η συντήρηση τεχνολογικών εργαλείων μπορεί να είναι όσο επίπονη είναι η ανάπτυξη τους. Κάθε εφαρμογή που αναπτύσσεται χρειάζεται τακτικές τεχνικές αναβαθμίσεις, καθώς πολλά από τα εργαλεία κάνουν βελτιώσεις λόγω κενών ασφαλείας ή άλλων θεμάτων. Η ομάδα προγραμματιστών πρέπει να επενδύει σταθερά χρόνο στην συντήρησή τους και η πρόκληση γίνεται ακόμα μεγαλύτερη όταν υπάρχουν αλλαγές στο προσωπικό και ένας νέος προγραμματιστής, πρέπει να κατανοήσει τι έχει γίνει από τους προηγούμενους. 
5. Η ανάπτυξη τεχνολογίας ενδιαφέρει τους υποστηρικτές, αλλά πολλές φορές δεν αντιλαμβάνονται τους πόρους που απαιτούνται. Τα κοινωφελή ιδρύματα, που είναι η κύρια πηγή χρηματοδότησής μας, αντιλαμβάνονται την αξία της ανάπτυξης τεχνολογικών εργαλείων, καθώς διασφαλίζουν την αυτοματοποίηση, σταθερή παροχή υπηρεσιών, ωστόσο πολλές φορές δεν αντιλαμβάνονται τα σημαντικά κόστη που απαιτούντα, κυρίως λόγω του αριθμού ανθρώπων που εμπλέκονται στην ανάπτυξή τους και το χρόνο που χρειάζονται για ανάπτυξη.

Ξεκινήσαμε ως μια καινοτόμα οργάνωση, που αξιοποιεί την τεχνολογία ως μέσο για την πρόσβαση ευπαθών ομάδων σε φάρμακα και αυτή η κουλτούρα έχει παραμείνει αναλλοίωτη στα έξι χρόνια δράσης μας, συμβάλλοντας σε σημαντικά αποτελέσματα, όπως τα φάρμακα και προϊόντα υγείας αξίας σχεδόν 4.000.000 ευρώ, που έχουμε σώσει με το δίκτυο των 153 κοινωφελών φορέων και 31 φαρμακευτικών εταιρειών. Ελπίζουμε και άλλοι κερδοσκοπικοί ή μη φορείς, να αξιοποιούν την τεχνολογία για να αντιμετωπίζουν σημαντικά κοινωνικά προβλήματα και όχι για να τα εντείνουν. 

*Ένα μεγάλο ευχαριστώ στο προσωπικό, στους εθελοντές, στους συμβούλους και στους εξωτερικούς συνεργάτες έχουν εμπλακεί αυτά τα χρόνια στην ανάπτυξη των παραπάνω εργαλείων: Αλέξανδρο Γεωργόπουλο, Βασίλη Αηδονόπουλο, Νίκο Φύτρο, Βασίλη Δήμο, Ανδρέα Στοκίδη, Αλέξανδρο Μεταξά, Ορέστη Γιαννακόπουλο, Γιάννη Σωτηρόπουλο, Ηλία Καρλή, Καλλιόπη Θεοχάρη, Νεφέλη – Μαρία  Καββαδά, Αντιγόνη Μοίρα, Γεωργία Ζαμπάρα, Σωτήρη Φωκέα.