Συνέντευξη: Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση
Το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2005 με σκοπό τη συνέχιση της κληρονομιάς και της αφοσίωσης του Ιωάννη Σ. Λάτση στην υλοποίηση κοινωφελών έργων.
Το Ίδρυμα σχεδιάζει, διαχειρίζεται και χρηματοδοτεί προγράμματα τα οποία καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τομέων όπως η εκπαίδευση, η επιστήμη, η υγεία, η κοινωνική πρόνοια, ο πολιτισμός και το περιβάλλον, αναπτύσσοντας συνεργασίες με φορείς της κοινωνίας των πολιτών καθώς και με κομβικής σημασίας οργανισμούς των πεδίων αυτών.
Η κυρία Εύα Λιανού, Prοgrammes Coordinator στο Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση απαντάει στις ερωτήσεις του HIGGS όσον αφορά στην παροχή χρηματοδοτήσεων σε Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις.
1. Εάν κάποια οργάνωση ενδιαφέρεται να ζητήσει χρηματοδότηση από το ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, τι θα τη συμβουλεύατε να κάνει, αλλά και τι να μην κάνει;
Δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη συνταγή που να εγγυάται την επιτυχία. Η συνταγή είναι «μοναδική» για κάθε φορέα ξεχωριστά. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι κοινοί παρονομαστές που αφορούν σε όλους τους φορείς, οι οποίοι αιτούνται χρηματοδότησης από το Ίδρυμα. Καταρχήν, τα ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει να επισκεφθούν την ιστοσελίδα μας για να πάρουν μια γενική ιδέα για τον τύπο των πρωτοβουλιών που χρηματοδοτούμε. Επίσης, η σελίδα μας στο Facebook έχει επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τους φορείς που ήδη χρηματοδοτούμε καθώς και πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με τα εν εξελίξει έργα και τα ετήσια προγράμματά μας. Η φόρμα αίτησης χρηματοδότησης που έχουμε διαθέσιμη στην ιστοσελίδα μας σκιαγραφεί τα ακριβή στοιχεία του «τι ψάχνουμε» σε έναν αιτούντα. Εν συντομία, πρωτοβουλίες που ανταποκρίνονται στις τρέχουσες κοινωνικές ανάγκες, που προάγουν τη συνεργασία μεταξύ φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών, που είναι καλά σχεδιασμένες και επιδεικνύουν υψηλά επίπεδα τεχνογνωσίας καθώς και ουσιαστικής δέσμευσης του προσωπικού και των εθελοντών στην επίτευξη των στόχων του φορέα, κατατάσσονται στην κορυφή της λίστας των προτιμήσεών μας. Σημαντικό προβάδισμα έχουν, επίσης, οι αιτήσεις χρηματοδότησης που καταφέρνουν να πείσουν για τη συμβολή τους στην επίτευξη μίας κοινωνικής αλλαγής με αποδοτικό τρόπο, ειδικά εάν βασίζονται σε κάποιο καλά μελετημένο σχέδιο βιωσιμότητας και εάν υποστηρίζονται από το μέχρι σήμερα ιστορικό δράσης του κάθε φορέα. Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι είναι σημαντικό ο κάθε φορέας να αποτυπώσει στην αίτησή του τα στοιχεία της «γνησιότητας» και πρωτοτυπίας του έργου του και να μην προσαρμόσει την αίτησή του ώστε να ταιριάζει με δράσεις φορέων που έχουμε χρηματοδοτήσει στο παρελθόν, καθώς όλοι οι υποψήφιοι που περνούν επιτυχώς το στάδιο της προκαταρκτικής αξιολόγησης θα κληθούν να περάσουν, εν συνεχεία, από το στάδιο της συνέντευξης, το οποίο έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι μπορούν οι υποψήφιοι να επικοινωνήσουν με πειστικό και αποτελεσματικό τρόπο το όραμα, τις ιδέες και τους στόχους τους.
2. Στην ιστοσελίδα σας αναφέρετε, ανάμεσα σε άλλα, ότι μία πρόταση θα αξιολογηθεί με βάση τη βιωσιμότητα της προτεινόμενης δράσης. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το τι σημαίνει για εσάς η έννοια «βιωσιμότητα»;
Για εμάς η έννοια της βιωσιμότητας μίας ΟΚοιΠ και του έργου της είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την έννοια της Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως αυτή ορίζεται από την Επιτροπή Brundtland του ΟΗΕ: «αειφόρος ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να διακυβεύεται η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες». Αυτό σημαίνει ότι αναζητούμε την προνοητικότητα και τον σαφή μελλοντικό σχεδιασμό σε κάθε αιτούμενη δράση η οποία επιδιώκει να έχει συνέχεια και μακροπρόθεσμη υποστήριξη και δεν αποτελεί μια βραχυπρόθεσμη ή εφάπαξ χρηματοδότηση. Θέλουμε να βλέπουμε φορείς (και προτάσεις χρηματοδότησης) που έχουν έναν σαφή σχεδιασμό δράσης όχι μόνο για την περίοδο υλοποίησης του χρηματοδοτούμενου έργου, αλλά και πέρα από αυτήν. Θέλουμε να δούμε σε τι προσβλέπει ο κάθε φορέας και τι αναμένει σε βάθος χρόνου σε σχέση με το προσωπικό του, τις ροές εσόδων, την αξιολόγηση του κοινωνικού αντικτύπου του έργου του ή τις εσωτερικές του αξιολογήσεις. Είναι σημαντικό να δούμε ότι ο σχεδιασμός του φορέα ενσωματώνει στοιχεία ετοιμότητας και προσαρμοστικότητας της λειτουργίας του, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των δράσεών του σε συνάφεια με τις εκάστοτε κοινωνικές ανάγκες, καθώς και η ικανότητά του να διατηρήσει τη χρηματοδότησή του και να συνεχίσει απρόσκοπτα το έργο του. Με λίγα λόγια, η βιωσιμότητα για εμάς είναι: προβλεπτικότητα, προετοιμασία και συνεχής αναπροσαρμογή.
3. Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι σημαντικότερες εκπαιδευτικές ανάγκες που έχουν οι ΟΚοιΠ που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα;
Οι ΟΚοιΠ στην Ελλάδα είναι πολλά υποσχόμενες. Έχουμε δει εξαιρετικά καινοτόμες τοπικές οργανώσεις να αναδύονται μέσα σε ένα εξαιρετικά δυσμενές κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον και άλλες, μεγαλύτερου μεγέθους και εμβέλειας, οργανώσεις να συνεχίζουν να λειτουργούν με αξιοσημείωτη αφοσίωση και επαγγελματισμό εν μέσω περικοπών κρατικής και ιδιωτικής χρηματοδότησης και συνεχώς αυξανόμενων κοινωνικών προκλήσεων. Ωστόσο, οι ελληνικές ΟΚοιΠ χρειάζεται να βελτιώσουν την επικοινωνία του έργου τους και πρέπει να παρακολουθούν καλύτερα τα αποτελέσματα της δράσης τους χρησιμοποιώντας αξιόπιστες μεθόδους μέτρησης και αξιολόγησης, ώστε να μπορούν να ενημερώνουν καλύτερα το κοινό και τους χρηματοδότες τους σχετικά με τον κοινωνικό αντίκτυπο του έργου τους. Αυτό θα τους βοηθήσει στην αναζήτηση πόρων αλλά και στην καλύτερη υλοποίηση των στόχων τους.
4. Κατά καιρούς το ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση έχει συνεργαστεί με άλλα ιδρύματα που επίσης χρηματοδοτούν και στηρίζουν τις προσπάθειες των ΟΚοιΠ στην Ελλάδα. Μπορείτε να μας αναφέρετε μερικά από τα σημαντικότερα οφέλη που πιστεύετε ότι προέκυψαν μέσα από αυτήν τη διαδικασία, τόσο για την πλευρά των ιδρυμάτων, όσο και για την πλευρά των οργανώσεων;
Οι δράσεις που συγχρηματοδοτούμε με άλλα ιδρύματα συγκαταλέγονται στις πιο δημιουργικές και αποτελεσματικές εμπειρίες χρηματοδότησης που είχαμε μέχρι σήμερα και χαιρόμαστε που αυτές οι πρωτοβουλίες χρόνο με τον χρόνο αυξάνονται. Σε συνεργασία με άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα έχουμε χρηματοδοτήσει κάποια ‘one-off’ έργα αλλά έχουμε, επίσης, σχεδιάσει και υλοποιούμε από κοινού κάποια προγράμματα σε ετήσια βάση. Για τις μεμονωμένες ‘one-off’ χρηματοδοτήσεις, η διαδικασία ‘due diligence’ επιμερίζεται μεταξύ των χρηματοδοτών, επισπεύδοντας και βελτιώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την αποτελεσματικότητα της διοικητικής διαχείρισης της χρηματοδότησης. Επίσης, η συγχρηματοδότηση σημαίνει ότι περισσότερα άτομα συνεισφέρουν με τη σκέψη και την εμπειρία τους στα στάδια του σχεδιασμού, της αξιολόγησης και της παρακολούθησης μίας χρηματοδότησης και ως εκ τούτου αυξάνεται αντίστοιχα η δυνατότητα να προβλεφθούν πιθανές μελλοντικές προκλήσεις ή να λυθούν εμπόδια που προκύπτουν στην πορεία υλοποίησής της. Όσον αφορά στα προγράμματα, και πάλι ο φόρτος της διοικητικής διαχείρισης επιμερίζεται, όμως εδώ το όφελος έγκειται κυρίως στο ότι το ‘brainstorming’ κατά τον σχεδιασμό της ανοικτής πρόσκλησης του προγράμματος ή οι επαφές με τους αξιολογητές και η επικοινωνία με τους προεπιλεγέντες υποψηφίους γίνεται πολύ πιο δημιουργικά και αποτελεσματικά. Παράλληλα, αυτές οι πρωτοβουλίες συγχρηματοδότησης αποτελούν ένα ισχυρό μήνυμα προς τις ΟΚοιΠ ότι η συνεργασία είναι επιτακτική ανάγκη και ότι πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους όσο το δυνατόν περισσότερο καθώς «η ισχύς εν τη ενώσει» είναι αδιαμφισβήτητη.
5. Η χρηματοδότηση που προσφέρετε δίνεται συνολικά στην αρχή, στο τέλος, σε δόσεις;
Ο τρόπος χρηματοδότησης εξαρτάται από τον τύπο της χρηματοδοτούμενης δράσης και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής της. Σε γενικές γραμμές, ένα μέρος της χρηματοδότησης καταβάλλεται στην αρχή προκειμένου να παρέχει τη δυνατότητα και την ‘ασφάλεια’ στον αιτούντα να ξεκινήσει την υλοποίηση του έργου του, ενώ το υπόλοιπο ποσό της χρηματοδότησης συνήθως καταβάλλεται με την ολοκλήρωσή του. Με εξαίρεση τα ετήσια προγράμματά μας (όπως π.χ. τα προγράμματα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών υποτροφιών), τα οποία έχουν πολύ συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα πληρωμών, δεν υπάρχει ένας κοινός προγραμματισμός χρηματοδότησης που να εφαρμόζουμε σε όλα τα επιμέρους έργα που χρηματοδοτούμε.
Μεταβείτε στην ιστοσελίδα του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση .
Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Εύα Λιανού και το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση γι’ αυτή την συνέντευξη.
