Συνηγορία στην Παιδική προστασία Παιδικά Χωριά SOS
Tα Παιδικά Χωριά SOS είναι ηγετικός φορέας προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών παγκοσμίως, με παρουσία σε 136 χώρεςκαι έμφαση την προστασία των παιδιών χωρίς οικογένεια, μέσω καινοτομικών προγραμμάτων που στηρίζονται σε διεθνείς βέλτιστες πρακτικές παιδικής προστασίας.Στην Ελλάδα, τα Παιδικά Χωριά SOS ιδρύθηκαν το 1975.
Κύριος στόχος του οργανισμού Παιδικά Χωριά SOS είναι η Αποϊδρυματοποίηση και η προώθηση της αναδοχής, η υποστήριξη των οικογενειών με στόχο την πρόληψη της απομάκρυνσης του παιδιού. Στην Ελλάδα, καθώς η αποϊδρυματοποίηση βρίσκεται σε πρώιμα στάδια, λειτουργούν ακόμη 4 παιδικά χωριά. Τα small group homes, δομές που φιλοξενούν ως 6 παιδιά, επισήμως αναγνωρίζονται από όλα τα διεθνή guidelines ως μορφή εναλλακτικής φροντίδας. Τα Παιδικά Χωριά είναι η μοναδική στην Ελλάδα οργάνωση που υλοποιεί προγράμματα εναλλακτικής οικογενειακού τύπου φροντίδας.
Η προσπάθεια και η στρατηγική μας παραμένει προσηλωμένη ως προς την ταχεία οικογενειακή αποκατάσταση όλων των παιδιών, και ως προς το κλείσιμο των δομών φροντίδας, με ολοκληρωμένο σχεδιασμό μετάβασης εκτός δομών φροντίδας, όταν οι συνθήκες και οι ανάγκες το επιτρέψουν.
Ως προς τα πρωτόκολλα φροντίδας, έχουμε συν-αναπτύξει και υλοποιούμε το βέλτιστο και επισήμως αναγνωρισμένο πρωτόκολλο φροντίδας (Quality 4 Children) και έχουμε τα αυστηρότερα Child Safeguarding πρωτόκολλα που υλοποιούνται παγκοσμίως – και στην Ελλάδα, φυσικά.
Η προσπάθεια για συστημική αλλαγή
Διατηρούμε σε επίπεδο Συνηγορίας αλλά και προγραμμάτων στενή συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, θεσμικούς φορείς όπως το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Αττικής και τον Συνήγορο του Πολίτη, την UNICEF κ.ά. Συμμετέχουμε ενεργά σε δίκτυα και σε διαβουλεύσεις, ενώ συνεργαστήκαμε πολύ στενά στα πλαίσια της διαβούλευσης για τη μεταρρύθμιση της Παιδικής Προστασίας, της νομοθεσίας για την Αναδοχή, της λειτουργίας των ιδρυμάτων παιδικής μέριμνας και την εισαγωγή προτύπων ποιότητας, στις προσπάθειες βελτιστοποίησης του θεσμού της αναδοχής αλλά πολλών άλλων θεσμικών πρωτοβουλιών.
Ξεχωρίζουμε την συμμετοχή μας ως επίσημος partnerυλοποίησης του EU Child Guarantee στην Ελλάδα, με έμφαση την προώθηση της αναδοχής. Καθώς η Ελλάδα επιλέχτηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως πιλοτική χώρα για την εφαρμογή του Child Guarantee, ήμασταν ένας από τους τρεις επίσημους εταίρους του Υπουργείου και της UNICEF, υλοποιώντας το πρόγραμμα και εστιάζοντας στην Αποϊδρυματοποίηση και στην προώθηση της Ανάδοχης φροντίδας. To CG είχε δύο σημαντικούς άξονες: (1) την εκπαίδευση και υποστήριξη επαγγελματιών σε κρατικά ιδρύματα παιδικής μέριμνας στο έργο τους για την Αναδοχή και (2) την ανάπτυξη πρωτοκόλλων για την εφαρμογή της Αναδοχής, με σκοπό να χρησιμοποιηθούν σε εθνικό επίπεδο ως μέρος του κρατικού νομικού πλαισίου για την εφαρμογή της Αναδοχής.
Τα Παιδικά Χωριά SOS, προβάλλοντας την ανάγκη για συστημικές αλλαγές στην παιδική προστασία, συνεργάζονται ήδη από το 2017 με Δημόσιους φορείς παιδικής προστασίας και Περιφέρειες για την υποστήριξη των επαγγελματιών και την προώθηση της Αναδοχής. Το Πρόγραμμα Στήριξης της Αναδοχής απευθύνεται στους επαγγελματίες και τα παιδιά που υποστηρίζονται από δομές παιδικής προστασίας του Δημόσιου τομέα, σε συνεργασία με τα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας αλλά και με τις Κοινωνικές Υπηρεσίες των Περιφερειών. Συγκεκριμένα, υλοποιήθηκε σε συνεργασία με 10 δημόσιες Δομές Παιδικής Προστασίας και 4 Περιφέρειες (Αττικής, Κρήτης, Πελοποννήσου και Αν. Μακεδονίας) και στήριξε περισσότερα από 400 παιδιά, 100 ανάδοχες οικογένειες και 280 εργαζόμενους στις δομές αυτές. Το Πρόγραμμα παρεμβαίνει σε κρίσιμους τομείς που παρουσιάζουν δραματική έλλειψη, όπως η ψυχοθεραπευτική υποστήριξη των παιδιών και η υποστήριξη και εκπαίδευση των επαγγελματιών σε θέματα προστασίας παιδιών και αναδοχής.
Η στενότερη συνεργασία με οργανώσεις παιδικής προστασίας αποτελεί κεντρικό στόχο μας
Δυστυχώς η οργάνωση και στενότερη συνεργασία στον τομέα της Παιδικής προστασίας παραμένει στόχος κι όχι πραγματικότητα. Ο Συνήγορος του Πολίτη πραγματοποιεί διμηνιαίες συναντήσεις του Δικτύου για την Εναλλακτική Φροντίδα, στην οποία φυσικά συμμετέχουμε. Έχουμε δημιουργήσει ένα άτυπο δίκτυο στενότερης συνεργασίας μαζί με το «Μαζί για το Παιδί», το «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού», το «Ελίζα» και την «Terre des Hommes» Hellas. Παράλληλα, ηγηθήκαμε προσπαθειών, για πρώτη φορά, κοινών τοποθετήσεων και ανακοινώσεων, αλλά και συνεντεύξεων Τύπου φορέων παιδικής προστασίας για τη θεσμοθέτηση πλαισίου λειτουργίας ιδρυμάτων φροντίδας, για την Αποϊδρυματοποίηση, για τη λειτουργία Σπιτιών του Παιδιού και για την πρόληψη και έγκαιρη παρέμβαση στην κακοποίηση παιδιών.
H Συνηγορία είναι κομβικής σημασίας πρόγραμμα
Η Συνηγορία αποτελεί κεντρικό άξονα προγράμματος για τα Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Η Συνηγορία καθορίζεται από τα Δικαιώματα του Παιδιού και τις κεντρικές θέσεις των Παιδικών Χωριών SOS διεθνώς και, ως εκ τούτου, δεν αποτελεί ξεχωριστό πρόγραμμα αλλά διέπει τη στρατηγική, τα προγράμματα και την επικοινωνία του οργανισμού συνολικά. Οι θέσεις Συνηγορίας αποτελούν επί της ουσίας την ταυτότητα του οργανισμού. Έχει αποδέκτες τόσο την Πολιτεία, όσο και το ευρύ κοινωνικό σύνολο και απαιτεί την συμμετοχή όσων περισσοτέρων «συμμάχων», εντός και εκτός των Παιδικών Χωριών.
Στην Ελλάδα, oι παθογένειες του χώρου της παιδικής προστασίας είναι χρόνιες, με δραματικές συνέπειες για τη ζωή και την ανάπτυξη χιλιάδων ευάλωτων παιδιών. Η παιδική προστασία βρίσκεται σήμερα σε μια κρίσιμη καμπή. Τα Παιδικά Χωριά SOS προτάσσουν σε θεσμικούς φορείς την ανάγκη, αλλά και τεκμηριωμένες προτάσεις, για σοβαρές μεταρρυθμίσεις στην παιδική προστασία, που να συνάδουν με την πραγματικότητα προστασίας και ανάπτυξης των παιδιών, τις εξελίξεις παγκοσμίως, τις διεθνείς συμβάσεις και τις Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές ως προς την διασφάλιση των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Παράλληλα, τα Παιδικά Χωριά SOS ανοίγουν το διάλογο με την κοινωνία για την πραγματικότητα της παιδικής προστασίας στην Ελλάδα. Οι αντιλήψεις της κοινωνίας για την προστασία των ευάλωτων παιδιών, παρά τη μεγάλη ευαισθησία της, παραμένουν ανεκτικές ενός πλαισίου προβληματικής ιδρυματικής φροντίδας. Οι κοινωνικές αντιλήψεις για την προστασία των παιδιών χωρίς οικογένεια πρέπει να απαλλαχθούν από το συναισθηματισμό και να βασιστούν στην υπεράσπιση θεμελιωδών δικαιωμάτων των παιδιών.
Οι μεταρρυθμίσεις έχουν άμεσο, κεντρικό στόχο (1) Την προώθηση της Αποϊδρυματοποίησης και ουσιαστικές βελτιώσεις σε διαδικασίες οικογενειακής αποκατάστασης, με έμφαση την Αναδοχή και την εφαρμογή Εθνικών Πρωτοκόλλων (2) Την Πρόληψη: Προώθηση για ενίσχυση δομών πρωτοβάθμιας παρέμβασης στις ευάλωτες οικογένειες της κοινότητας (3) Δράσεις για βελτιώσεις στις Προδιαγραφές λειτουργίας των δομών φροντίδας (συμπεριλαμβανομένων των δημοσίων δομών που ως σήμερα εξαιρούνται) και (4) πίεση για την σωστή λειτουργία των Σπιτιών του Παιδιού και τη φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη.
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τις θέσεις μας εδώ.
Στέργιος Σιφνιός
Διευθυντής Συνηγορίας, Παιδικά Χωριά SOS
