Λογιστικά: Η πρακτική εφαρμογή της PRORATA και πως εφαρμόζεται στις ΑΜΚΕ
Μέχρι σχετικά πρόσφατα οι περισσότερες Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες (ΑΜΚΕ) απαλλάσσονται του ΦΠΑ καθώς συνηθέστερα δεν ασκούσαν κάποια δραστηριότητα η οποία να υπόκειται σε αυτόν (δείτε το άρθρο για την Φορολογική Μεταχείριση των ΑΜΚΕ).
Τα τελευταία χρόνια, η πίεση για εξασφάλιση βιωσιμότητας έχει οδηγήσει αρκετές οργανώσεις να προβαίνουν σε κάποιες δραστηριότητες οι οποίες τους αποφέρουν κάποια έσοδα, για τη φορολογική αρχή όμως θεωρούνται οικονομική δραστηριότητα η οποία υπόκειται σε ΦΠΑ. Για παράδειγμα οι ενοικιάσεις των αιθουσών τους για εκδηλώσεις ή άλλες υπηρεσίες.
Στο θέμα που θα αναλύσουμε θεωρούμε ότι η ΑΜΚΕ υπόκειται στο ΦΠΑ καθώς έχει ενεργοποιήσει σχετικούς ΚΑΔ στην αρμόδια ΔΟΥ και εκδίδει σχετικά τιμολόγια/παραστατικά.
Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων μιας ΑΜΚΕ είναι οι δωρεές, οι χορηγίες και κάθε είδους χρηματικά ποσά τα οποία εξυπηρετούν τον καταστατικό σκοπό τους. Αυτού του είδους τα έσοδα δεν υπόκεινται φυσικά σε ΦΠΑ και τις αποκαλούμε απαλλασσόμενες πράξεις. Γι’ αυτές τις περιπτώσεις οι οργανώσεις είναι αδιάφορες επί του ζητήματος του του ΦΠΑ από την πλευρά των δαπανών (για παράδειγμα το 24% από την αγορά ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή). Στην περίπτωση που η ΑΜΚΕ, εκτός από απαλλασσόμενες πράξεις, έχει και έσοδα τα οποία υπόκεινται σε ΦΠΑ δύναται μέρος του ΦΠΑ των δαπανών της οργάνωσης να «εκπέσει», ουσιαστικά κερδίζοντας, όπως οι κερδοσκοπικοί οργανισμοί, μέρος αυτού. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί αν γίνει ο σχετικός επιμερισμός.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι οργανώσεις χρησιμοποιούν αγαθά και υπηρεσίες για την πραγματοποίηση πράξεων μερικές από τις οποίες δεν τους παρέχουν το δικαίωμα της «έκπτωσης» του ΦΠΑ καθώς εντάσσονται στην κατηγορία των «απαλλασσόμενων πράξεων». Πως, λοιπόν, μπορεί μια οργάνωση να «διεκδικήσει» μέρος του ΦΠΑ των δαπανών της;
Στην πραγματικότητα ο εκπιπτόμενος φόρος ορίζεται σε ποσοστό επί τοις εκατό του συνολικού ποσού του φόρου των δαπανών.
Το εκπιπτόμενο αυτό ποσοστό, το οποίο θα εφαρμοστεί στον φόρο των δαπανών (εισροών) βρίσκεται με βάση ένα κλάσμα (Pro-rata), στο οποίο περιλαμβάνονται:
Α) Στον αριθμητή: τα φορολογητέα έσοδα (εκροές) εντός και εκτός Ελλάδας καθώς και αυτά που δημιουργούν δικαίωμα έκπτωσης (π.χ. κάποιες υπηρεσίες, η ενοικίαση μιας αίθουσας, κτλ).
Β) Στον παρονομαστή: ό,τι έχει περιληφθεί στον αριθμητή και τα έσοδα που δεν δημιουργούν δικαίωμα έκπτωσης όπως οι επιδοτήσεις, αποζημιώσεις, οικονομικές ενισχύσεις.
*Δεν υπάρχει υποχρέωση δημιουργίας κλάσματος κατ’ αναλογία έκπτωσης και παρέχεται ολικό δικαίωμα έκπτωσης, εφόσον πραγματοποιούνται αποκλειστικά φορολογητέες και εξαιρούμενες (π.χ. είσπραξη αποζημίωσης) από τον φόρο πράξεις.
Δεν λαμβάνονται υπ’ όψη ούτε στον αριθμητή ούτε στον παρονομαστή τα ποσά που προέρχονται από:
– παραδόσεις (πώληση κλπ.) αγαθών τα οποία χρησιμοποιούνται από τον υποκείμενο για πάγια εκμετάλλευση στην επιχείρηση. (πχ η πώληση ενός αυτοκινήτου που χρησιμοποιείται ως πάγιο της οργάνωσης δεν λαμβάνεται υπόψη στο κλάσμα)
– αυτοπαραδόσεις ή ιδιοχρησιμοποιήσεις (Στο Φ.Π.Α. υπάγονται και ορισμένες πράξεις, οι οποίες δεν είναι στην πραγματικότητα παραδόσεις αλλά για σκοπούς Φ.Π.Α., “πλάσμα δικαίου”, θεωρούνται ως παραδόσεις και επιβαρύνονται με Φ.Π.Α. Δεν είναι πραγματικές παραδόσεις, αφού δεν υπάρχει επαχθής αιτία (αντάλλαγμα) ή δεν γίνεται μεταβίβαση κυριότητας. Πρόκειται για τις αποκαλούμενες πράξεις “αυτοπαράδοσης” αγαθού και προβλέπεται η υπαγωγή τους σε Φ.Π.Α. Πχ χρησιμοποίηση του αυτοκινήτου της ΑΜΚΕ για προσωπικών αναγκών του νόμιμου εκπροσώπου. Θα κοπεί ένα στοιχείο αυτοπαράδοσης με ΦΠΑ)
– ενδοκοινοτικές αποκτήσεις, (πχ αγορές από την Ευρώπη)
– πράξεις λήπτη και επιστροφές φόρων (οι πράξεις λήπτη είναι οι αγορές από τρίτες χώρες)
– εκροές εξ αιτίας αγοράς επενδυτικών αγαθών (πχ αγορές παγίων της οργάνωσης)
– παρεπόμενες πράξεις σε ακίνητα ή από χρηματοδοτικές ή πράξεις των περιπτώσεων κ΄, κα΄, κβ΄, κγ΄, κδ΄ και κε΄ της παρ. 1 του άρθρου 22 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν.2859/2000), εφόσον πρόκειται για παρεπόμενες της κύριας δραστηριότητας πράξεις. (Πράξεις σε ακίνητα είναι πχ έσοδα από ενοίκια).
Το ποσοστό βρίσκεται με βάση το ακόλουθο κλάσμα:
Φορολ/τέα έσοδα + Απαλ/μένα με δικαίωμα έκπτωσης
Φορολ/τέα έσοδα + Απαλ/μένα με ή χωρίς δικαίωμα έκπτωσης Χ 100
Για να γίνει πιο κατανοητή η έννοια της Pro-rata θα την εφαρμόσουμε σε ένα παράδειγμα:
Έστω μια ΑΜΚΕ έχει τα εξής δεδομένα:
Έσοδα (εκροές) με ΦΠΑ: 20.000€
Έσοδα απαλλασσόμενα χωρίς δικαίωμα έκπτωσης : 26.000€
Σύνολο εσόδων: 46.000€
Δαπάνες (εισροές) : 5.000€
ΦΠΑ δαπανών : 1.200€
20.000/46.000×100= 43,47%
Στρογγυλοποίηση στο 44%.
Συμπεραίνουμε ότι το 44% του ΦΠΑ μπορεί να εκπέσει, δηλαδή 1200€ * 44% = 528€.
Το υπόλοιπο 56% είναι δαπάνη που δεν εκπίπτει 1200€ * 56% = 672€ και προστίθεται στον φόρο εσόδων στην περιοδική δήλωση ΦΠΑ.
Η Pro-rata υπολογίζεται με την υποβολή της περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ κάθε α’ τρίμηνο (για τα απλογραφικά βιβλία) ή κάθε Ιανουάριο (για τα διπλογραφικά βιβλία) και ο υπολογισμός γίνεται βάση των στοιχείων της προηγούμενης χρήσης.
Τζένη Φετοκάκη
Ειδικός σε φοροτεχνικά θέματα
Στείλτε μας τις δικές σας απορίες (στο [email protected]) και μπορεί να αποτελέσουν το επόμενο θέμα της στήλης!
Η Ομάδα Newsletter του HIGGS
