Λογιστικά: Τρόποι αμοιβών μελών ΟΚοιΠ
Το θέμα «αμοιβής» των μελών ΟΚοιΠ είναι ένα από τα πιο σύνηθη θέματα που απασχολούν μια οργάνωση διότι αφενός απαγορεύεται η διανομή κερδών στα μέλη της και αφετέρου δημιουργείται πολύ συχνά η ανάγκη αμοιβής αυτών χωρίς να παραβιάζονται οι όροι του καταστατικού τους σκοπού.
Κατ’ αρχάς κάτι τέτοιο θα πρέπει να προβλέπεται στο καταστατικό, δηλαδή το μέλος μιας ΟΚοιΠ να μπορεί να αμοίβεται και, επίσης, να γίνεται σαφής αναφορά κάτω από ποιες συνθήκες μπορεί να γίνει αυτό.
Για παράδειγμα, μέλος ΟΚοιΠ έχει και την ιδιότητα του εκπαιδευτή ή του λογιστή. Για τη συγκεκριμένη, λοιπόν, ιδιότητα μπορεί να έχει μια αμοιβή, υπό την προϋπόθεση ότι τούτο δεν σχετίζεται άμεσα με τη συνεισφορά του μέλους προς τη σύσταση της οργάνωσης.
Στη συνέχεια θα εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους μπορεί μια οργάνωση να αμοίβει τα μέλη της. Υπάρχουν τρεις επιλογές:
1) Έμμισθη εργασία
2) Με παροχή υπηρεσιών
3) Με τίτλο κτήσης
1) Έμμισθη εργασία
Ως έμμισθη εργασία νοείται η υπάρξη εξαρτημένης σχέσης εργασίας. Σε αυτήν την περίπτωση υπάρχει συγκεκριμένος μισθός και πρέπει να αποδίδονται μηνιαίως οι ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ (πρώην ΙΚΑ). Οι ασφαλιστικές εισφορές κυμαίνονται ανάλογα με το πακέτο κάλυψης και την ειδικότητα του εργαζόμενου. Ένα παράδειγμα που είναι σύνηθες:
Μια από τις πιο συνηθισμένες ειδικότητες είναι ο «υπάλληλος γραφείου». Σαν ειδικότητα δεν διαφέρει σε κάτι από αυτή ενός λογιστή, ενός υπεύθυνου Μάρκετινγκ ή ενός Project Manager. Όλοι ανήκουν στο ίδιο πακέτο κάλυψης όπου οι εισφορές είναι 41,06% επί των μικτών αποδοχών. Το ποσοστό σπάει σε δύο μέρη, στο 16% οι οποίες είναι οι κρατήσεις του ασφαλισμένου και στο 25,06% οι οποίες είναι οι κρατήσεις του εργοδότη. Το κόστος που επιβαρύνεται ο εργοδότης είναι το άθροισμα των μικτών αποδοχών και των εργοδοτικών εισφορών.
Παραθέτω ένα απλό παράδειγμα:
Μέλος με μικτές μηνιαίες αποδοχές 1.000€, τι κόστος θα έχει τελικά για την οργάνωση;
Θα έχει: 1.000€ + 1.000€ * 25,06% = 1.250,60€
Θα έχει λοιπόν κοστίσει 1.250,60€ μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές.
2) Με παροχή υπηρεσιών
Αμοιβή με παροχή υπηρεσιών μπορεί να υπάρξει μόνο σε περίπτωση που το μέλος είναι παράλληλα και επιτηδευματίας, ασκεί δηλαδή ελεύθερο επάγγελμα. Στην περίπτωση αυτή, λοιπόν, όπως είπαμε παραπάνω, για τις υπηρεσίες που παρέχει το μέλος με την επαγγελματική του ιδιότητα, εκδίδει ένα τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών και πληρώνεται με αυτόν τον τρόπο. Ο εκδότης του τιμολογίου ανάλογα με το είδος υπηρεσίας που θα παρέχει θα πρέπει να προσθέσει τον αναλογούντα ΦΠΑ στην αμοιβή του. Όμως, σε ΦΠΑ δεν υπόκεινται όλες οι υπηρεσίες και αυτό είναι κάτι που γνωρίζει ο παρέχων την υπηρεσία (πχ. κάποιες κατηγορίες εκπαίδευσης δεν έχουν ΦΠΑ).
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που πρέπει να γνωρίζουμε είναι το θέμα της παρακράτησης φόρου 20%. Η παρακράτηση φόρου 20% αφορά σε ορισμένες περιπτώσεις αμοιβών και συγκεκριμένα αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες, αμοιβές λογιστή, αμοιβές δικηγόρου και άλλες αμοιβές για παρόμοιες υπηρεσίες όταν ο λήπτης της αμοιβής είναι φυσικό πρόσωπο. Άρα σε παρακράτηση φόρου υπόκεινται μόνο οι αμοιβές που λαμβάνουν τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή ατομικές επιχειρήσεις, καθώς και οι μη υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα τα οποία παρέχουν τις ανωτέρω υπηρεσίες σε νομικα πρόσωπα ή φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα.
Παρακράτηση 20% γίνεται σε αμοιβές που ξεπερνούν το όριο των 300€ επί της καθαρής αξίας και το τελικό ποσό προς πληρωμή είναι το ποσό που απομένει αφού προστεθεί ο ΦΠΑ και αφαιρεθεί η όποια παρακράτηση. Παρακάτω παραθέτουμε μερικά απλά παράδειγματα.
Παράδειγμα 1ο
Λογιστής παρέχει υπηρεσίες αξίας 100€ + ΦΠΑ. Εφόσον το ποσό δεν υπερβαίνει τα 300€ δεν υπάρχει παρακράτηση άρα το τελικό ποσό πληρωμής ειναι 124€.
Παράδειγμα 2ο
Σύμβουλος επιχειρήσεων παρέχει υπηρεσίες αξίας 400€ + ΦΠΑ. Στην περίπτωση αυτή έχουμε και την κατηγορία αμοιβής που υπόκειται σε παρακράτηση καθώς είναι άνω των 300€. Άρα:
Καθαρή αξία: 400€
Αναλογούν ΦΠΑ: 96€
Παρακράτηση 20%: 80€
Τελικό ποσό προς πληρωμή: 400€ + 96€ – 80€ = 416€
Παράδειγμα 3ο
Εκπαιδευτής παρέχει υπηρεσίες αξίας 500€. Η εκπαίδευση εξαιρείται του ΦΠΑ κατά περίπτωση και στο παράδειγμα μας έστω ότι υπάγεται σε αυτήν την περίπτωση. Άρα:
Καθαρή αξία: 500€
Παρακράτηση: 100€
Τελικό ποσό προς πληρωμή: 400€
Περισσότερες πληροφορίες για τις περιπτώσεις αμοιβών που υπόκειται σε παρακράτηση αναφέρονται στην ΠΟΛ 1120/2014.
3) Με τίτλο κτήσης
Η αμοιβή με τίτλο κτήσης αφορά στους μη επιτηδευματίες και παράλληλα η παροχή υπηρεσιών θα πρέπει να γίνεται ευκαιριακά έως 2-3 φορές το χρόνο και όχι κατ’ εξακολούθηση αλλιώς θεωρείται ότι το κάνει κατ’ επάγγελμα και άρα μπορεί να θεωρηθεί επιτηδευματίας (έκδοση 2-3 τίτλων κτήσης).
Σε αυτήν την περίπτωση τίθεται ένα όριο αμοιβής των 10.000€ για το ποσό των αμοιβών που μπορεί να λάβει κάποιος αθροιστικά ανά ημερολογιακό έτος (το μέλος ΟΚοιΠ στο παράδειγμα μας).
Πάνω στη μικτή αμοιβή γίνεται παρακράτηση φόρου 20% και 3,6% χαρτοσήμου υπέρ του κράτους. Ο φόρος 20% συμψηφίζεται στο τέλος της χρήσης με τη φορολογική δήλωση ενώ το 3,6% «χάνεται».
Παραθέτω και εδώ ένα απλό παράδειγμα:
Έστω ότι το μέλος λαμβάνει μικτές αποδοχές 500€.
Ανάλυση:
Χαρτόσημο 3%: 15€
ΟΓΑ χαρτοσήμου 0,6%: 3€
Φόρος 20%: 100€
Σύνολο κρατήσεων: 118€
Καθαρές αποδοχές: 382€
Μικτές αποδοχές: 500€
Αυτές είναι, λοιπόν, οι επιλογές που έχει μια οργάνωση για να καλύψει τις αμοιβές των μελών της και εξετάσαμε σε ποιες περιπτώσεις αυτές εφαρμόζονται. Οι ανάγκες της καθεμίας είναι διαφορετικές και θα πρέπει να αξιολογούνται ξεχωριστά ώστε να παρθεί η καλύτερη απόφαση.
Όλα αυτά βέβαια πρόκειται να αλλάξουν τους πρώτους μήνες του 2018, πιθανότητα τον Φεβρουάριο, καθώς στην πρώτη γραμμή βρίσκεται η νομοθετική διάταξη για τους τίτλους κτήσης. Σύμφωνα με αυτήν, όλοι ανεξαιρέτως οι επαγγελματίες, μισθωτοί, συνταξιούχοι, ακόμη και φοιτητές, που θα λάβουν εντός του 2018 αμοιβή μέσω απόδειξης δαπάνης (τίτλος κτήσης), θα καταβάλουν εισφορές 26,95% για κύρια ασφάλιση και υγεία. Οι εισφορές θα παρακρατούνται στην πηγή, θα αφαιρούνται, δηλαδή, από την αμοιβή του προσώπου που θα λαμβάνει τον τίτλο κτήσης, και θα καταβάλλεται στον ΕΦΚΑ από τον αντισυμβαλλόμενο – εργοδότη. Μάλιστα, αρχικά θα αφαιρείται ο φόρος της τάξεως του 20% και στη συνέχεια θα υπολογίζεται η εισφορά. Ειδικά για όσους δεν έχουν άλλη ασφάλιση ως μισθωτοί ή ελεύθεροι επαγγελματίες και κυρίως για τους ανέργους θα προβλέπεται η υποχρέωση υπογραφής σύμβασης, μέσω της οποίας θα προσδιορίζεται ο ασφαλιστικός χρόνος στον οποίο θα αντιστοιχεί κάθε φορά η αμοιβή με τίτλο κτήσης.
Τζένη Φετοκάκη
Ειδικός σε φοροτεχνικά θέματα
Στείλτε μας τις δικές σας απορίες στο [email protected] και μπορεί να αποτελέσουν το επόμενο θέμα της στήλης!
Η Ομάδα Newsletter του HIGGS
