Τα εργαλεία Μέτρησης Κοινωνικού Αντικτύπου στην Alpha Bank
Στην Alpha Bank έχοντας ως γνώμονα την έμπρακτη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης και τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας για όλους, θέτουμε στο επίκεντρο της δραστηριότητάς μας τη συνεισφορά στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε προγράμματα και δράσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας, σε συνεργασία με φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών, στους τομείς της υγείας, της οικονομικής εκπαίδευσης και συμπερίληψης, του περιβάλλοντος και του πολιτισμού.
Η αξιολόγηση των προγραμμάτων και δράσεων Εταιρικής Υπευθυνότητας είναι, κατά την άποψη μου, σχεδόν εξίσου σημαντική με την ίδια την υλοποίησή τους. Αποτελούν το μέσο και το εργαλείο παρακολούθησης, εκτίμησης, επένδυσης, διαφάνειας, επανασχεδιασμού, ακόμα και επικοινωνίας μιας δράσης. Κατά τα τελευταία 2 χρόνια, στην Alpha Bank έχουμε δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη μέτρηση και την αξιολόγηση των πρωτοβουλιών μας.
Τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε είναι η Μέτρηση Κοινωνικού Αντικτύπου (Social Impact Assessment – SIA) και η μεθοδολογία Social Return on Investment (SROI), τα οποία εκπονούνται από εξωτερικές εταιρίες – συμβούλους που συνεργαζόμαστε. Το SIA βοηθά τόσο εμάς όσο και τους συνεργάτες μας από την Κοινωνία των Πολιτών, να αναλύσουμε, να παρακολουθήσουμε και να κατανοήσουμε τις πιθανές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων μας, μας παρέχει ένα πλαίσιο για τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων και των συνεργασιών μας, ενώ τα αποτελέσματα της μέτρησης μπορούν να αξιοποιηθούν και επικοινωνιακά βελτιώνοντας τη φήμη και την εικόνα ενός οργανισμού. Επιπλέον μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό πιθανών κινδύνων ή ευκαιριών, στη συμμόρφωση με τις κανονιστικές απαιτήσεις και βέβαια στην προώθηση της διαφάνειας και της λογοδοσίας. Με τη διεξαγωγή SIA, προωθείται ο διάλογος και η συνεργασία μεταξύ εταιρειών, κοινωφελών οργανισμών και των ενδιαφερομένων μερών τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πιο αποτελεσματικά προγράμματα και πρωτοβουλίες Εταιρικής Υπευθυνότητας.
Το Social Return on Investment (SROI) είναι μια μεθοδολογία που υπολογίζει και κοινοποιεί τη χρηματική αξία των κοινωνικών και περιβαλλοντικών αποτελεσμάτων που παράγονται από τις επενδύσεις μιας επιχείρησης σε δραστηριότητες Εταιρικής Υπευθυνότητας, καθώς και την απόδοση επένδυσης (ROI) που δημιουργείται από αυτά. Μας βοηθάει να εντοπίσουμε τομείς βελτίωσης και να λάβουμε τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με την κατανομή των πόρων μας. Μέσω του SROI γίνεται δυνατή η αποτύπωση του πλήρους φάσματος των οφελών που δημιουργούν τα προγράμματα Εταιρικής Υπευθυνότητας και μπορεί να προσδιοριστεί ο βαθμός στον οποίο συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη. Η μεθοδολογία SROI παρέχει μια τυποποιημένη γλώσσα για την επικοινωνία του αντίκτυπου των προγραμμάτων Εταιρικής Υπευθυνότητας, προσφέροντας μια διαφανή και αντικειμενική αξιολόγηση του αντικτύπου τους.
To πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς αξιοποιήσαμε καλύτερα τα αποτελέσματα μέτρησης κοινωνικού αντικτύπου αφορά το Πρόγραμμά μας «Μαζί, με στόχο την υγεία» το οποίο υλοποιούμε αδιάκοπα από το 2014, σε συνεργασία με την Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Άγονη Γραμμή Γόνιμη». Το πρόγραμμα έχει ως στόχο την κάλυψη πραγματικών αναγκών του Εθνικού Συστήματος Υγείας, παρέχοντας απρόσκοπτη πρόσβαση σε κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών σε υπηρεσίας Υγείας, μέσω δωρεών ιατροφαρμακευτικού υλικού και ιατρικών μηχανημάτων. Τα πρώτα 8 χρόνια λειτουργίας του, πραγματοποιήθηκε σε 70 νησιά και με την ολοκλήρωση αυτού του κύκλου, θέλαμε να κάνουμε έναν απολογισμό, μια αξιολόγηση, να σχεδιάσουμε μια σχετική επικοινωνιακή καμπάνια, αλλά επίσης να πάρουμε και μια απόφαση για το αν θα υπάρξει και ποια θα είναι η επόμενη μέρα. Προχωρήσαμε λοιπόν στην πρώτη μεγάλη «Μελέτη Κοινωνικού Αντικτύπου» του προγράμματος, η οποία σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τον οργανισμό HIGGS.
Όσον αφορά τα αποτελέσματα, από το 2014 έως και το 2021, το πρόγραμμα επισκέφτηκε 70 νησιά σε όλη την Ελλάδα, ενίσχυσε 74 δομές υγείας και προσέφερε 242.504 τεμάχια ιατροφαρμακευτικού εξοπλισμού και υλικού. Η πραγματική συμβολή του λειτούργησε πολλαπλασιαστικά, αφού παρήγαγε θετικά αποτελέσματα για 833.357 μόνιμους κάτοικους, αλλά και εκατομμύρια επισκέπτες των ελληνικών νησιών. Η πολλαπλασιαστική αξία (Social Return on Investment) που προέκυψε ήταν 9,62, κάτι που σημαίνει ότι, για κάθε €1 που επενδύθηκε στο πρόγραμμα, η αξία που έλαβε η κοινωνία ανήλθε σε €9,62. Πρόκειται, λοιπόν, για μια σχεδόν δεκαπλάσια ενίσχυση προς τις τοπικές κοινότητες, απόδοση εξαιρετικά υψηλή συγκρινόμενη με αποτελέσματα SROI προγραμμάτων εταιρικής ευθύνης της ευρύτερης αγοράς, γεγονός που έκανε ιδιαίτερη αίσθηση στα ενδιαφερόμενα μέρη και αποτέλεσε την αφορμή και το ενδιαφέρον για περαιτέρω ανάλυση και ανάδειξη των αποτελεσμάτων.
Το περιεχόμενο της μελέτης Μέτρησης Κοινωνικού Αντικτύπου αξιοποιήθηκε σε ένα δομημένο και εκτεταμένο πρόγραμμα δημοσιότητας, ενώ αποτέλεσε και το επικοινωνιακό εργαλείο για μια δέσμη ενεργειών στον πυλώνα του stakeholder activation, με φορείς της πολιτείας, της πολιτικής ζωής του τόπου, της τοπικής αυτοδιοίκησης, της κοινωνίας των πολιτών και του εθελοντισμού, αλλά και του κλάδου της Υγείας να ενημερώνονται θεσμικά μέσα από επιστολές και επικοινωνιακό υλικό βασισμένο στην Μελέτη. Μάλιστα το πλάνο Stakeholders engagement που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε με αφορμή την Μελέτη Κοινωνικού Αντικτύπου, οδήγησε την αύξηση της εμπλοκής των stakeholders στο πρόγραμμα, με την ενεργή πλέον συμμετοχή και συνεργασία των Περιφερειών, με το Υπουργείο Υγείας να δίνει την Αρωγή και Στήριξή του, αλλά και με την έναρξη συνεργασιών με νέους φορείς από την ΚτΠ.
Πέρα από όλα τα θετικά αποτελέσματα της μελέτης, τα οποία επιβεβαίωσαν την επιλογή μας, την μακροχρόνια συνεισφορά αυτού του προγράμματος και την αποδοτική συνεργασία μας με τον οργανισμό Άγονη Γραμμή Γόνιμη, η μελέτη μας βοήθησε να επικεντρωθούμε σε όσα μπορούσαμε να κάνουμε καλύτερα. Ουσιαστικά αξιολογήσαμε το πρόγραμμα και επαναξιολογήσαμε τα δεδομένα του, με βάση πια τις ανάγκες και τα δεδομένα του σήμερα.
Με βάση τα recommendations της Μελέτη, σχεδιάσαμε το δεύτερο κύκλο ζωής του προγράμματος. Η Μελέτη δηλ, ήταν η σκυτάλη που ένωσε την πρώτη διαδρομή με τη δεύτερη. Στη δεύτερη αυτή διαδρομή αποφασίσαμε το πρόγραμμα γίνει περισσότερο συμπεριληπτικό, τόσο γεωγραφικά, οικονομικο-κοινωνικά, αλλά και ηλικιακά. Έτσι λοιπόν, το 2022 επεκτάθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα, κάθε χρόνο και μια νέα περιφέρεια, σε περιοχές, κατά κύριο λόγο, απομακρυσμένες και δυσπρόσιτες, μια πρόταση που μας ήρθε και από την Μελέτη. Μια ακόμη διαφορά είναι ότι πλέον δεν στηρίζουμε μόνο τις δομές Υγείας, αλλά και Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων, μια μερίδα πληθυσμού που επλήγη σοβαρά από την πρόσφατη πανδημική κρίση. Ενώ τέλος, στον κύκλο προσφοράς μας μπήκαν και τα Κοινωνικά Φαρμακεία, τα οποία στηρίζουν τους πλέον ευάλωτους πληθυσμούς. Εκεί μάλιστα, λαμβάνοντας υπόψη και ένα εύρημα της Μελέτης που αφορούσε το ενισχυμένο αίσθημα προσφοράς και περηφάνιας των εργαζομένων της Τράπεζας που συμμετείχαν στο «Μαζί με στόχο την υγεία», αποφασίσαμε να μην κάνουμε απλά μια δωρεά. Έτσι να συνεργαστήκαμε με τον οργανισμό GivMed, που ασχολείται με την εξασφάλιση της πρόσβασης ευπαθών ομάδων σε φάρμακα, και οργανώσαμε μια δράση εθελοντισμού καλώντας τους συναδέλφους μας να συγκεντρώσουν φάρμακα, με σκοπό να τα δωρίσουμε σε Κοινωνικά Φαρμακεία. Τέλος, ένα ακόμα recommendation που λάβαμε υπόψη μας και δρομολογήσαμε στο 2ο κύκλο του Προγράμματος, ήταν η στενότερη επαφή και συνεργασία με θεσμικούς φορείς και οργανώσεις, αλλά και εκτενέστερη επικοινωνία, που έχουν δώσει μια ακόμη μεγαλύτερη διάσταση στο πρόγραμμα και φέρνουν πιο στοχευμένες δράσεις. Στόχος μας πλέον είναι η Μέτρηση Κοινωνικού Αντικτύπου να επαναλαμβάνεται σε ετήσια βάση, προκειμένου να παρακολουθούμε στενότερα το πρόγραμμα, κάνοντας αλλαγές και παρεμβάσεις αν και εφόσον χρειάζεται.
Ρούλη Χριστοπούλου, Επικεφαλής Εταιρική Υπευθυνότητας, Alpha Bank
