Μία Κοινωνία Πολιτών για μία κοινωνία ίσων ευκαιριών
Είναι γεγονός ότι και αυτή η κρίση που προκλήθηκε από τον COVID-19, όπως και κάθε προηγούμενη κρίση, κάνει το χάσμα των ανισοτήτων βαθύτερο – επιβαρύνει και απειλεί τους πιο αδύναμους. Αναπόφευκτα αυτό κάνει πιο έντονη την ανάγκη ενίσχυσης της κοινωνικής πολιτικής.
Αν και σε κάθε εποχή, ή σε κάθε κρίση, η επιβίωση συνδέεται με διαφορετικές συμπεριφορές ή επιλογές – αυτή τη φορά η υγειονομική κρίση, λόγω του COVID-19, εκθέτει ευθέως σε κίνδυνο την ίδια τη ζωή του ατόμου και όσων είναι γύρω του. Δοκιμάζεται η ίδια η ύπαρξή μας. Και αυτή είναι η διαφορά – η υγεία, ως αγαθό και αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ελευθέρου ανθρώπου, δεν μπορεί να στερηθεί από κανέναν, από καμία, ανεξάρτητα από την καταγωγή του, την προέλευσή του, τη θρησκεία του, την ηλικία του, ή την οικονομική του κατάσταση. Αυτό το τόσο αυτονόητο δικαίωμα απειλείται σήμερα.
Σε αυτό το σημείο βρίσκεται και η πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε: Να αναλογιστούμε κατά πόσο θα μπορούσε η δυνατότητα πρόσβασης στη φροντίδα και στις υπηρεσίες υγείας να γίνει η παράμετρος που θα διαμορφώσει τις διαδικασίες κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Θα μπορούσε ίσως να αποτελέσει έναν εξαιρετικό δείκτη, που θα μας χρησιμεύσει να διαπιστώσουμε αν όντως η κοινωνία μας και ο τρόπος που τη διαμορφώνουμε δίνει τις ίσες ευκαιρίες σε όλους, κατ’ αρχήν –στο αυτονόητο – την προάσπιση ανθρώπινης ζωής για όλους και ιδιαίτερα για τους πιο ευάλωτους. Και σε αυτό το σημείο πιστεύω, ότι έχει καταλυτικό ρόλο η κοινωνία των πολιτών – που αναπτύσσεται, οργανώνεται, παίρνει κοινωνικό πρόσωπο στην ελληνική κοινωνία – το πρόσωπο της αλληλεγγύης προς τον άνθρωπο.
Η κοινωνία των πολιτών, με αυτά τα χαρακτηριστικά, αναδύεται ως νέα δύναμη που ενεργοποιεί τον άνθρωπο να προσφέρει στον συνάνθρωπο. Είναι η συμμετοχή των πολιτών, η δύναμη που ενισχύει την γνώση, ενισχύει το ενδιαφέρον και την επιθυμία να αναλάβουν δράση και ευθύνη.
Μπορεί ακόμη να εμπνεύσει τους νέους να εργαστούν για μία νέα πραγματικότητα στη χώρα τους και να στρέψει το ενδιαφέρον μας και πάλι στις αξίες μας – στη διατήρηση ή στην αναθεώρηση τους.
Η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών και των ίσων ευκαιριών μπορεί να λειτουργήσει σαν δικλείδα ασφαλείας για την ίδια τη δημοκρατία μας.
Γεώργιος Σταμάτης
Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας
Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων