Νομικά: Πρόγραμμα Διαύγεια και Μ.Κ.Ο.

Με τον Ν. 3861/2010 εισήχθη στην ελληνική έννομη τάξη το γνωστό σε όλους «Πρόγραμμα Διαύγεια», το οποίο ως κύριο σκοπό έχει την ενίσχυση της διαφάνειας με την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων των κυβερνητικών, διοικητικών και αυτοδιοικητικών οργάνων στο διαδίκτυο, κατά τέτοιο τρόπο που να έχει πρόσβαση κάθε πολίτης. Με το άρθρο 10Β του Ν.3861/2010, όπως αυτό προστέθηκε με το άρθρο 16 Ν. 4305/2014, ο νομοθέτης, θέλοντας να ενισχύσει τη διαφάνεια και ως προς τις δαπάνες επιχορηγούμενων φορέων, υποχρεώνει Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες, Ιδρύματα, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις και λοιπούς μη κερδοσκοπικούς φορείς που επιχορηγούνται καθ’ οιονδήποτε τρόπο από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα με ποσό άνω των 3.000,00 ευρώ συνολικά ετησίως, να δημοσιεύουν στην ιστοσελίδα του προγράμματος Διαύγεια απολογιστικά στοιχεία δαπανών όπου αναφέρονται τα νόμιμα παραστατικά που αφορούν στο ποσό της επιχορήγησης, με ιδιαίτερη αναφορά του εκδότη και του λήπτη του παραστατικού, καθώς και του αντικειμένου και του ύψους της συναλλαγής. Η παράλειψη της δημοσίευσης των ανωτέρω καταστάσεων συνεπάγεται τον αποκλεισμό των υπόχρεων φορέων από παντός είδους περαιτέρω επιχορήγηση ή χρηματοδότηση από φορείς της Γενικής Κυβερνήσεως στο μέλλον.

Η διαδικασία πρόσβασης και καταχώρισης στοιχείων στο Ηλεκτρονικό Σύστημα του Προγράμματος Διαύγεια, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία διαδικαστική και τεχνική λεπτομέρεια για την εφαρμογή του Νόμου, καθορίσθηκαν με την υπ’ αριθμ. ΔΗΔ/Φ40/1057 απόφαση του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.

Κατ’ εφαρμογή των σχετικών διατάξεων, καταρτίσθηκε το Μητρώο Επιχορηγούμενων Φορέων (Μ.Ε.Φ., https://mef.diavgeia.gov.gr). Στο σχετικό μάλιστα υπερσύνδεσμο, υπάρχει και Εγχειρίδιο Χρήσης, καθώς και ενότητα Συχνών Ερωτήσεων με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα εύκολη η χρήση του συστήματος. Η εγγραφή στο Μ.Ε.Φ. γίνεται ηλεκτρονικά με τους κωδικούς που διαθέτει ο επιχορηγούμενος φορέας στο σύστημα Taxisnet της Γ.Γ.Δ.Ε. Οι φορείς αυτοί είχαν υποχρέωση να αναρτήσουν μέχρι την 31.10.2016 στοιχεία που αφορούν δαπάνες που συντελέστηκαν εντός του έτους 2015. Ακολούθως, και για κάθε επόμενη εφαρμογή, αναρτώνται δαπάνες που συντελέστηκαν από την 1η Ιανουαρίου έως και την 31η Δεκεμβρίου του αμέσως προηγούμενου έτους, που αφορούν σε επιχορηγήσεις άνω των 3.000,00 ευρώ. Ως προς το τρέχον έτος, δημοσιεύθηκε την 01.02.2017 η με αριθμό πρωτοκόλλου ΔΗΔ/Φ40/3694 Εγκύκλιος του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, με την οποία οριζόταν ότι καταληκτική ημερομηνία της υποχρέωσης καταχώρησης στην ειδική εφαρμογή Μ.Ε.Φ. ήταν η 28.02.2017.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι πράξη επιχορήγησης συνιστά κάθε πράξη δωρεάς, επιχορήγησης ακόμα και παραχώρησης χρήσης περιουσιακών στοιχείων από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Τούτο συνάγεται και από την εισηγητική έκθεση του Ν. 4305/2014 αλλά και από το σκοπό του νομοθέτη που ήταν η επίτευξη της διαφάνειας στο χώρο των Μη Κερδοσκοπικών Οργανώσεων. Μάλιστα, η διαφάνεια που επιτυγχάνεται με την ανάρτηση της πράξης επιχορήγησης ενισχύεται περαιτέρω με τη δημοσιοποίηση των στοιχείων που εμφανίζουν τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιήθηκε η επιχορήγηση.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτά που έχουν γραφεί κατά διαστήματα για «ύποπτες» χρηματοδοτήσεις από το κράτος, η έναρξη λειτουργίας του Μητρώου Επιχορηγούμενων Φορέων μέσω του Προγράμματος «Διαύγεια» αποτελεί πολύ σημαντική τομή στη διαφάνεια των Μη Κερδοσκοπικών Οργανώσεων και άλλων επιχορηγούμενων φορέων κι αυτό διότι θέτει υποχρέωση ανάρτησης στο Πρόγραμμα Διαύγεια κάθε επιχορήγησης άνω των 3.000,00 ευρώ προερχόμενη από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Με τον τρόπο αυτό, ο εγχώριος νομοθέτης στοχεύει να περιορίσει τις αμφιβολίες των πολιτών και να συμβάλλει στην ανάδειξη των οργανώσεων που λειτουργούν με διαφάνεια και αξιοπιστία.

Ιωάννης Μέξης

Νομικός

Στείλτε μας τις δικές σας απορίες (στο [email protected]) και μπορεί να αποτελέσουν το επόμενο θέμα της στήλης!

Η Ομάδα Newsletter του HIGGS