Οι αριθμοί πίσω από τον άνθρωπο
Το «καταφύγιο» με τους αριθμούς είναι απαραίτητο όχι μόνο ως μέσο επικοινωνίας ή ως χρηματοδοτικό εργαλείο, μα κυρίως για να αναμετρηθούμε με τις ίδιες μας τις δυνάμεις, εσωτερικά.
«Σχεδία» δεν είναι οι αριθμοί, αλλά ο ίδιος ο άνθρωπος και ο αγώνας των συνανθρώπων μας εκείνων που δοκιμάζονται σκληρά από την κοινωνική και οικονομική κρίση να ξανακερδίσουν τη ζωή τους, είναι η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη, τα χαμόγελα, η σχέση αγάπης μεταξύ αγνώστων, μεταξύ του ανώνυμου πωλητή και του ανώνυμου αναγνώστη-υποστηρικτή. Αναπόφευκτα, ωστόσο, η καταγραφή της εξέλιξης, των συναισθημάτων, των απόψεων των ωφελούμενων, αλλά και των αναγνωστών και υποστηρικτών του ελληνικού περιοδικού δρόμου, ο απολογισμός του έργου, η μέτρηση και η αποτύπωση του κοινωνικού και οικονομικού αντίκτυπου, προϋποθέτουν, συχνά, τη χρήση αριθμών.
Από τα πρώτα χρόνια, αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε ότι ήτανόχι απλώς χρήσιμο, αλλά απαραίτητο αυτό το «καταφύγιο» με τους αριθμούς, όχι μόνο ως μέσο επικοινωνίας προς τρίτους ή ως χρηματοδοτικό εργαλείο (που, αναμφισβήτητα, είναι), μα κυρίως για να αναμετρηθούμε με τις ίδιες μας τις δυνάμεις εσωτερικά, να καταλάβουμε ακόμη καλύτερα αυτά που συνέβαιναν και συμβαίνουν εντός της «σχεδίας» μας μα και γύρω μας, τι κάνουμε σωστά, πώς θα μπορούσαμε να γίνουμε ακόμη πιο αποτελεσματικοί στην προσπάθειά μας να υποστηρίξουμε ευάλωτους συνανθρώπους μας, ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξουν οι ίδιοι τους εαυτούς τους, τι κάνουμε λάθος και τι πρέπει να επανεξετάσουμε ή ακόμη και να αναθεωρήσουμε.
Προς αυτή την κατεύθυνση, η αρχή έγινε, το 2016,με την ανάθεση σε μια μεγάλη εταιρεία συμβουλευτικών υπηρεσιών («Deloitte») μιας έρευνας για τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο που προκύπτει από την κυκλοφορία του περιοδικού δρόμου «σχεδία». Η έρευνα, πέρα από την οικονομική ανάλυση, περιλάμβανε επί μέρους έρευνες μεταξύ των πωλητών, των αναγνωστών, ακόμη και μεταξύ των «stakeholders»(δωρητές, συνεργάτες, προμηθευτές, δημοσιογράφοι κ.λπ.).
Η «έρευνα για τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο του περιοδικού δρόμου “σχεδία”» παρουσιάστηκε σε δύο συνεχόμενα τεύχη στις αρχές του 2017 και η σύνοψή της βρίσκεται έκτοτε αναρτημένη στην ιστοσελίδα www.shedia.gr. «Αντί για πολλά λόγια, αφήνουμε τους αριθμούς να “μιλήσουν”. Να μιλήσουν και να εξηγήσουν τι, αλήθεια, μπορεί να σημαίνει αυτό το “τετράευρω”, η παρουσία στο “πόστο”, μια “καλημέρα”, μια απλή κουβέντα ενθάρρυνσης και αγάπης, όπως το “μπράβο σας, μη το βάζετε κάτω”, που ακούν συχνά-πυκνά οι διανομείς της “σχεδίας” από τις πολλές χιλιάδες άγνωστους φίλους τους και αναγνώστες του περιοδικού. Άλλωστε, αυτό είναι η “σχεδία”: Όλοι εμείς, η κοινωνία της αγάπης και της αλληλεγγύης που αγωνίζεται, μαζί», γράφαμε, έναν χρόνο αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2018, όταν, επ’ αφορμή της συμπλήρωσης πέντε χρόνων κυκλοφορίας στους δρόμους της Αθήνας και Θεσσαλονίκης, δημοσιοποιήσαμε εκ νέου κάποια (επικαιροποιημένα) στοιχεία από την έρευνα της Deloitte, σε συνδυασμό με τα δικά μας «κιτάπια» και τον ηλεκτρονικό σωρό με τα excelαρχεία, που βρίσκουν χώρο στους παλιούς μας υπολογιστές, καθώς προσπαθούμε συνεχώς να κάνουμε το κάτι παραπάνω».
Η καταγραφή του αντίκτυπου του συνόλου των κοινωνικών προγραμμάτων της «σχεδίας» (περιοδικό δρόμου, κοινωνικός αθλητισμός, «Αόρατες Διαδρομές», κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόγραμμα «σχεδίαρτ») συνεχίστηκε όλα αυτά τα χρόνια (με τα αποτελέσματα να αναρτώνται στον ετήσιο κοινωνικό και οικονομικό απολογισμό στο www.shedia.gr) χωρίς, όμως, η αλήθεια είναι, να έχουν το εύρος και το βάθος που όφειλαν να έχουν. Ο λόγος πολύ απλός: Όπως πολύ σωστά το έθεσε μια γυναίκα που θαυμάζω, σε μια τυχαία συνάντησή μας σε εκδήλωση του ΕΒΕΑ, πέρσι την άνοιξη, «ασχολούμαστε με τα επείγοντα και όχι με τα σημαντικά». Είναι τόσο έντονη, τόσο βίαιη, ώρες-ώρες, η καθημερινότητά μας, που δεν μας αφήνει χρόνο για να ασχοληθούμε με τη μεγαλύτερη εικόνα, στο βαθμό που επιθυμούμε και θα έπρεπε.
Έπρεπε να περάσουν άλλα πέντε χρόνια, να προστεθούν στην ομάδα της «σχεδίας» μας, άλλοι εννέα συνεργάτες πλήρους απασχόλησης (εκ των οποίων οι δύο κοινωνικοί λειτουργοί), να φτάσουμε στο 2023, και μαζί με τη μεγάλη γιορτή που, βεβαίως, είναι για μας τα 10α γενέθλια του περιοδικού δρόμου «σχεδία», να δρομολογηθεί ένα σύστημα εσωτερικής καταγραφής του κοινωνικού και οικονομικού μας αντίκτυπου, το οποίο περιλαμβάνει, σε αυτή τη φάση, ένα εκτενές ερωτηματολόγιο που απευθύνεται στους πωλητές, η συμπλήρωση του οποίου προβλέπεται να γίνεται δύο φορές το χρόνο με την υποστήριξη εθελοντών (δεν κάνουμε, δηλαδή, οι ίδιοι τις συνεντεύξεις). Τα ερωτηματολόγια συμπληρώνονται με τις μηνιαίες αναφορές του τμήματος κοινωνικών προγραμμάτων (κυρίως), αλλά και των υπολοίπων τμημάτων (επικοινωνίας, ανάπτυξης, κοινωνικής καινοτομίας κ.λπ.).
Παράλληλα, αυτό τον καιρό, βρισκόμαστε στην αναζήτηση πόρων για μια νέα «Deloitte», μια νέα διευρυμένη, επιστημονικά τεκμηριωμένη έρευνα για τον αντίκτυπο της «σχεδίας» μας (το κόστος ανέρχεται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ).
Ακόμη κι έτσι, όμως, εξακολουθεί να μας τρώει το σαράκι της δημιουργίας, της ανάπτυξης, της επιθυμίας να γίνουμε ακόμη πιο αποτελεσματικοί στην κοινή μας προσπάθεια για να γίνει ο κόσμος δίκαιος, για όλους.
Να, για παράδειγμα, Μεγάλη Τετάρτη, γράφονται αυτές οι γραμμές, και μια μέρα νωρίτερα, είχαμε συνάντηση, στα γραφεία μας, με τον γενικό συντονιστή του βελγικού προγράμματος κοινωνικού ποδοσφαίρου Μπέρτ Μπέλινγκερ (ένα υπέροχο πρότζεκτ, που τρέχει σε όλη τη χώρα, με τη συμμετοχή σαράντα, συνολικά, ομάδων και εκατοντάδων ανθρώπων που προέρχονται από ευάλωτους συναθρώπους μας). Γνωρίζαμε, ότι το «monitoring and evaluation system» τους είναι πρότυπο στους κύκλους του Παγκοσμίου Κυπέλλου Αστέγων (www.homelessworldcup.org), της σπουδαίας αυτής διεθνούς πρωτοβουλίας κοινωνικού ποδοσφαίρου, της οποίας η «σχεδία» είναι μέλος.
Βεβαίως, το ζητήσαμε.
Μας υποσχέθηκε ότι θα μας το στείλει με το που θα επιστρέψει στο Άντβερπ. «Και ας είναι στα γαλλικά». Η μετάφραση είναι μια εύκολη υπόθεση.
Του Χρήστου Αλεφάντη –
Ίδρυτής και διευθυντής σύνταξης περιοδικό δρόμου «Σχεδία»
